Najczęstsze przyczyny rozwodu

Przyczyn rozwodu może być bardzo wiele. Każda z nich jest odmienna i uzależniona od indywidualnych uwarunkowań danego małżeństwa. Możliwe jest jednak wyodrębnienie kilku typów zachowań, które występują szczególnie często i są przyczyną rozpadu związków małżeńskich.

Znaczenie prawne przyczyn rozwodowych? – trochę teorii…

Przyczyny rozwodowe to zdarzenia, które są wynikiem postępowania współmałżonka, powodującego trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Na ich podstawie sąd orzeka rozwód i wskazuje stronę, która ponosi za niego odpowiedzialność.

Przyjmuje się, iż pożycie małżeńskie obejmuje wspólne zamieszkiwanie, a więc prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego oraz utrzymywanie stosunków cielesnych przez małżonków, połączonych ścisłym węzłem uczuciowym. Rozkład więc „pożycia małżeńskiego” oznacza, iż przestała istnieć co najmniej jedna z zasadniczych więzi takiego związku: uczuciowa, fizyczna oraz gospodarcza, przy czym zjawisko to musi mieć charakter trwały i nie rokować szans na zmianę takiego stanu rzeczy.

Z praktyki sądowej wynika, że zasadniczo przyjmuje się, iż rozkład pożycia współmałżonków do momentu orzeczenia rozwodu powinien trwać przynajmniej kilka miesięcy.

Najważniejszy przy tym jest brak jakiejkolwiek wspólnoty duchowej, gdyż zawsze jest on objawem rozkładu pożycia, podczas gdy zniknięcie więzi seksualnej czy też gospodarczej w określonych okolicznościach może mieć mniejsze znaczenie.

Czym są przyczyny rozwodowe? – praktyka…

Mogą być nimi wszelkie działania lub zaniechania małżonka będące wyrazem jego woli, które stanowią naruszenie obowiązków wynikających z przepisów prawa małżeńskiego lub zasad współżycia społecznego. Co ważne, osoba odpowiedzialna nie musi ich popełniać z zamiarem spowodowania takiego właśnie rezultatu. Wystarczy w tym zakresie możliwość przewidywania znaczenia i skutków takiego postępowania.

Jednak szczególną rolę w częstotliwości orzekania przez sądy rozwodów pełnią zachowania o charakterze zawinionym, a więc takie, które są popełniane z rozmysłem.

Praktyka orzecznicza jednoznacznie wskazuje, najczęstszą przyczyną rozwodów są:

• niewierność małżeńska, potocznie zwana zdradą,
• nałogi jednego ze współmałżonków, takie jak alkoholizm, hazard czy też uzależnienie od gier komputerowych,
• trwałe i pozbawione uzasadnienia opuszczenie współmałżonka,
• przemoc fizyczna lub psychiczna,
• bezczynny tryb życia,
• popełnienie czynu w wysokim stopniu niemoralnego,
• naruszenie obowiązku wzajemnej pomocy małżeńskiej oraz zaniedbywanie członków rodziny,
• odmowa współżycia fizycznego,
• zły stosunek do rodziny współmałżonka lub jego dzieci z innego związku,
• seksoholizm,
• niezgodność charakterów.

Oczywiście, wymieniony katalog nie ma charakteru zamkniętego, gdyż przyczyn rozwodu jest tyle, ile jest ludzkich losów…

Niewierność małżeńska

Musisz wiedzieć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, małżonkowie są zobowiązani do zachowania wobec siebie wierności małżeńskiej. Polega ona przede wszystkim na ich fizycznej i duchowej wspólności, z oczywistym wykluczeniem udziału w ich związku osób trzecich.

Poprzez dopuszczenie się zdrady małżeńskiej dochodzi do rażącego naruszenia zasady wierności małżeńskiej.

Zdradą jest nie tylko postępowanie jednego z małżonków wobec osoby trzeciej, które jest cudzołóstwem, a więc polega na kontakcie fizycznym o charakterze seksualnym, ale także takie, które jedynie stwarza jego pozory lub w inny sposób wykracza poza granice przyjętej normalnie obyczajowości i przyzwoitości.

Aby jakieś zachowanie uznać za zdradę, musi ono naruszać normy moralne i być przejawem rażącej nielojalności wobec współmałżonka.

Oczywistym znamieniem zdrady małżeńskiej jest odbycie dobrowolnego fizycznego aktu płciowego z inną osobą. Może ona być płci przeciwnej lub takiej samej.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy, cudzołóstwo stanowi podstawę rozkładu pożycia nawet wtedy, gdy doszło do tego za zgodą współmałżonka.

Niewierność małżeńska może polegać nie tylko na akcie fizycznym, ale także na nielojalności pod względem emocjonalnym. Co więcej, może ona przybrać postać nawet tzw. pozoru zdrady.

Orzeczenia sądów wskazują, ze objawem zdrady emocjonalnej jest pozostawienie małżonka samemu sobie, przy równoczesnym spędzaniu wolnego czasu z inną osobą, brak szczerości co do rzeczywistych uczuć względem małżonka, zerwanie więzi uczuciowych i przeniesienie uczuć na osobę trzecią.

Mogą więc zostać za nią uznane wszelkie zachowania, które u osób postronnych mogą wywoływać przekonanie o pozostawaniu przez małżonka w bliskich relacjach z osobą trzecią. Taki skutek może przynieść nawet pozorowanie istnienia takich relacji.

Zdrada będzie powodem do rozwodu, jednakże pod warunkiem, że doprowadziła do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia pomiędzy małżonkami. Musi więc być wyłączną przyczyną rozpadu związku.

Powinieneś więc zdawać sobie sprawę, że jeżeli małżonek dopuszczający się zdrady wykaże, że tak nie było, nie może on zostać uznany przez sąd wyłącznie winnym rozkładu pożycia małżeńskiego.

Nałogi jednego ze współmałżonków

Jedną z przyczyn rozwodowych jest występowanie u jednego ze współmałżonków nałogów, takich jak alkoholizm, hazard czy też uzależnienie od gier komputerowych bądź Internetu. Powodują one bowiem, że zmagający się z nimi człowiek bardzo często nie jest władny do dbania w sposób prawidłowy o dobro rodziny. Uzależnienia tego rodzaju wiążą się także z niewłaściwym gospodarowaniem środkami finansowymi, a nawet stosowaniem przemocy w rodzinie. Ich efektem jest także poświęcanie zdecydowanie więcej czasu swoim pasjom niż potrzebom związku. Wszystko to powoduje, że stanowią one często jedyną i w zupełności wystarczającą przesłankę do orzeczenia rozwodu z winy takiego współmałżonka.

Trwałe i pozbawione uzasadnienia opuszczenie współmałżonka

Trwałe i pozbawione uzasadnienia opuszczenie współmałżonka, w tym wspólnego miejsca zamieszkania również może zostać uznane przez sąd za wyłączną i zawinioną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego. Tego rodzaju zachowanie bowiem jest w sposób oczywisty naganne moralnie i godzi w dobro rodziny.

Przemoc fizyczna lub psychiczna

Dopuszczanie się stosowana przez jednego z małżonków przemocy fizycznej wobec pozostałych członków rodziny stanowi z jego strony poważne nadużycie, powodując w efekcie zagrożenie jej bezpieczeństwa i prowadząc do rozpadu więzi pomiędzy współmałżonkami. Jest to zachowanie niedopuszczalne oraz nieakceptowane społecznie.

Musisz wiedzieć, że przemoc tego rodzaju może przybrać postać przemocy seksualnej, polegającej na ogół na zmuszaniu współmałżonka do aktywności seksualnej wbrew jego woli, czy też jej kontynuowaniu, gdy nie jest on w pełni świadomy mających miejsce zdarzeń.

Wskazać także należy, że przyczyną rozwodową jest również stosowanie przemocy psychicznej. Najczęściej uzewnętrznia się ona poprzez takie zachowania wobec współmałżonka, jak poniżanie, zastraszanie, obwinianie, oczernianie, wyśmiewanie, lekceważenie, etc. Wszystkie te zachowania godzą w dobro rodziny.

Bezczynny tryb życia

Bezczynny tryb życia jednego ze współmałżonków może przejawiać się na przykład jako nieusprawiedliwione powstrzymywanie się przez niego od wykonywania pracy zarobkowej, bądź jako brak dbałości o rodzinę, dzieci lub dom. Takie postępowanie w sposób istotny godzi w dobro rodziny, zagrażając jej ekonomicznemu bezpieczeństwu oraz poczuciu bezpieczeństwa jej członków. Pamiętać bowiem trzeba, że małżonkowie są zobligowani do dostarczania środków niezbędnych na utrzymanie i prowadzenie gospodarstwa domowego, a także wychowywania dzieci.

Popełnienie czynu w wysokim stopniu niemoralnego

Popełnienie przez współmałżonka czynu w wysokim stopniu niemoralnego, na przykład ciężkiego przestępstwa (zgwałcenia, zabójstwa, etc.) również stanowi przyczynę rozwodową. Takie zachowanie bowiem podważa do niego zaufanie członków rodziny, przynosząc skrajne rozczarowanie jego postawą, naruszając w efekcie ich poczucie pewności oraz bezpieczeństwa, będące ważnym składnikiem więzi małżeńskiej.

Dotyczyć to może nawet czynu sprzed zawarcia małżeństwa, który wyjdzie na jaw dopiero po jego nawiązaniu. Nieprzyznanie się współmałżonka do takiego stanu rzeczy jest naruszeniem spoczywającego na nim obowiązku uczciwości i szczerości. 

Jak wskazał Sąd Najwyższy, nie ulega wątpliwości, że gdy jeden z małżonków stwierdzi, że jego małżonek, którego uważał za człowieka bez skazy, wysoce moralnego, popełnił przed zawarciem małżeństwa czyn w wysokim stopniu niemoralny, to stwierdzenie takich faktów wywołując rozczarowanie, może pociągnąć za sobą niechęć do małżonka i nawet zupełny rozkład pożycia.

Naruszenie obowiązku wzajemnej pomocy małżeńskiej oraz zaniedbywanie członków rodziny

Zaniedbywanie członków rodziny może polegać na niewykonywaniu obowiązków domowych (robienie zakupów, sprzątanie czy przygotowywanie posiłków) do których zaspokajania zobowiązani są według obowiązującego prawa oboje małżonkowie, jak również niedbaniu o samego współmałżonka, a także dzieci poprzez na przykład lekceważenie ich problemów zdrowotnych. Takie postępowanie może prowadzić do wywołania u jednej ze stron związku poczucia traktowania z obojętnością oraz wykorzystywania, co często prowadzi do rozpadu istniejącej więzi.   

Z kolei naruszenie obowiązku wzajemnej pomocy małżeńskiej oznacza generalnie niewspieranie współmałżonka w wykonywaniu przez niego jego praw i obowiązków wynikających z małżeństwa. Dotyczy to wsparcia moralnego, uczestniczenia w ważnych wydarzeniach z jego życia, pomoc w sytuacjach wyjątkowych, takich jak choroba czy niepełnosprawność, jak również w rozwiązywaniu trudności życia codziennego.

 Odmowa współżycia fizycznego

Odmowa współżycia fizycznego przez jednego ze współmałżonków również może stanowić przyczynę rozwodową. Musisz jednak pamiętać, że jeśli w danym małżeństwie brak jest wyłącznie więzi fizycznej, wyrażającej się brakiem seksu, ale zachowana została więź emocjonalna, brak będzie podstaw do orzeczenia z tego powodu rozwodu.

Z praktyki sądowej wynika jednak, że uporczywe odmawianie kontaktów seksualnych przez jednego z małżonków bez uzasadnienia, może prowadzić do rozkładu pożycia małżeńskiego, we wszystkich trzech jego aspektach i w efekcie przesądzać o jego wyłącznej winie w tym względzie.

Musisz przede wszystkim pamiętać, że prawo rodzinne, zakłada obowiązek zgodnego współdziałania przez współmałżonków dla dobra rodziny. Oznacza ono współuczestniczenie każdego z nich w przedsięwzięciach małżonka oraz wspieranie go swoimi działaniami. Dotyczy to wszystkich czynności, które są konieczne do prawidłowego funkcjonowania rodziny i obejmuje również powstrzymywanie się od zachowań, które mogłyby przynieść uszczerbek interesom rodziny jako całości i poszczególnym jej członkom, a taki charakter ma bezzasadne odmawianie udziału we współżyciu seksualnym.

Zły stosunek do rodziny współmałżonka lub jego dzieci z innego związku

Zły stosunek jednego z małżonków do rodziny współmałżonka lub jego dzieci z innego związku, powodujący powstawanie negatywnych relacji pomiędzy nimi może spowodować, że więź uczuciowa ulegnie całkowitej atrofii, co może stanowić przyczynę rozwodu.

Zaznaczyć przy tym trzeba, że jeśli niechęć do powinowatych ma charakter obustronny, wówczas skutkiem tego będzie rozwód z orzeczeniem obopólnej winy. Jeśli jest ona okazywana wyłącznie przez jednego z małżonków, wówczas możliwe jest żądanie orzeczenia jego wyłącznej winy.

Seksoholizm

Seksoholizm, a więc uzależnienie od seksu stanowi coraz częściej występującą przyczynę rozwodów. Przejawia się on na ogół niepohamowaną potrzeba poszukiwania nowych partnerów seksualnych, korzystania z agencji towarzyskich, nieustannego oglądania treści pornograficznych, a w skrajnych przypadkach zmuszania współmałżonka do nietypowych praktyk seksualnych.

Wszystkie te zachowania godzą w dobro rodziny oraz są naruszeniem obowiązku przejawiania lojalności oraz zachowania wierności małżeńskiej. Jeśli dzieją się w ukryciu, stanowią także pogwałcenie powinności szczerości oraz uczciwości małżeńskiej. Powoduje to, iż zachodzi podstawa do wystąpienia przez drugiego z małżonków z pozwem rozwodowym.

Niezgodność charakterów

Niezgodność charakterów, czyli niedopasowanie współmałżonków pod względem charakterologicznym na ogół przejawia się poprzez powstawanie konfliktów przy wykonywaniu obowiązków domowych, sposobu sprawowania opieki nad dziećmi, spędzania wolnego czasu, prowadzenia stylu życia czy też braku wspólnych zainteresowań lub zupełnie rozbieżnych światopoglądów.

Skutkiem takiego stanu rzeczy jest brak możliwości porozumiewania się ich nawet w stosunkowo prostych sprawach, co prowadzi nieuchronnie do coraz częstszych sporów i rozpadu więzi uczuciowej. To z kolei jest uzasadnioną podstawę do wystąpienia z żądaniem orzeczenia przez sąd rozwodu. Nie jest to jednak przyczyna rozpadu pożycia, za którą wyłączną winę ponosi jedna ze stron.

Jeśli zainteresowały Cię powyższe zagadnienia, zapraszam Cię do lektury poniższych wpisów, w których znajdziesz więcej szczegółowych informacji.

Przemoc ekonomiczna jako przyczyna rozwodu.

Przemoc psychiczna jako przyczyna rozwodu.

Alkoholizm jako przyczyna rozwodu.

Odmowa współżycia jako przyczyna rozwodu.

Czy zdrada małżeńska zawsze jest przyczyną rozwodu?

„Stara” zdrada jako przyczyna rozwodu.

Jeśli chcesz się rozwieść i potrzebujesz wsparcia zapraszam Cię do skorzystania z moich usług. Zadzwoń (+48 602 488 059) lub napisz (kubica@adwokat-kubica.pl) albo skorzystaj z konsultacji online, którą możesz kupić tutaj.