Porwanie a uprowadzenie dziecka przez rodzica

Często zdarza się tak, że pomimo, iż podczas rozprawy rozwodowej rozwodzące się małżeństwo ustaliło plan sprawowania władzy rodzicielskiej nad wspólnym dzieckiem, to już po samym rozwodzie któraś ze stron nie dotrzymuje jego ustaleń. Wzajemne konflikty, pretensje, zazdrość albo gniew na byłego partnera powodują, że najczęściej cierpi na tym dziecko, które jest kartą przetargową pomiędzy byłymi małżonkami. Jeżeli dojdzie do tego utrudnianie przez rodzica wiodącego możliwości kontaktowania się ze swoim dzieckiem przez drugiego rodzica, ten małżonek, który bardziej na tym cierpi, bywa, że ucieka się do ostateczności, tj. do uprowadzenia albo porwania rodzicielskiego. W tym wpisie chcę Ci wyjaśnić, czym różni porwanie a uprowadzenie dziecka przez rodzica.

Na czym polega porwanie dziecka przez rodzica?

Zgodnie z definicją zawartą w Zarządzeniu nr 124 Komendanta Głównego Policji porwanie rodzicielskie jest sytuacją, w której jedno z rodziców lub opiekunów posiadających pełną władzę rodzicielską bez woli i wiedzy drugiego z nich pod pretekstem krótkotrwałego pobytu wywozi, lub zatrzymuje dziecko na stałe, pozbawiając tym samym drugiego rodzica lub opiekuna posiadającego pełną władzę rodzicielską możliwości utrzymywania kontaktu z dzieckiem w przysługującym mu zgodnie z prawem zakresie.

Zwróć, proszę uwagę, że porwanie rodzicielskie (np. wyprowadzenie dziecka po kryjomu ze szkoły, z przedszkola, wywiezienie do innego domu, izolowanie go wbrew zaleceniom Sądu) ma miejsce wówczas, gdy porywający rodzic posiada pełne prawa rodzicielskie. W związku z tym takie postępowanie nie jest zgodnie z polskimi przepisami przestępstwem. Niewiarygodne, prawa? Ale niestety tak jest.

W konsekwencji Policja i inne instytucje nie zawsze chcą interweniować w sprawy pomiędzy rodzicami, czyli zajmować się poszukiwaniem porwanego dziecka, ponieważ traktują całą sytuację jak konflikt rodzinny. Policja nie ma też podstaw prawnych do interwencji. W związku z tym wielu porywających rodziców, którym przysługują pełne prawa rodzicielskie do dziecka, czują się bezkarni.

Co możesz zrobić w przypadku porwania dziecka?

1. Złożyć wniosek do Sądu o odebranie dziecka, a w przypadku braku znajomości miejsca pobytu dziecka – złożyć wniosek o jego ustalenie.
2. Złożyć wniosek do Sądu o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej
3. Złożyć wniosek do Sądu o ustalenie kontaktów z dzieckiem
4. Powiadomić pracownika socjalnego

Na czym polega uprowadzenie dziecka przez rodzica?

Uprowadzenie tym różni się od porwania, że po pierwsze jest przestępstwem sankcjonowanym w art. 211 Kodeksu karnego, a po drugie – może być dokonane jedynie przez rodzica, którego władza rodzicielska została ograniczona, zawieszona lub który został jej pozbawiony.

Osoba, która wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru uprowadza lub zatrzymuje małoletniego poniżej 15 lat albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Przez „uprowadzenie” należy rozumieć porwanie, uciekanie z osobą, zabranie ze sobą, przeprowadzenie lub przeniesienie z dotychczasowego miejsca pobytu w inne miejsce. Z kolei „zatrzymanie” to pozostawienie przy sobie, skłonienie lub zmuszenie osoby, o której mowa powyżej, do pozostania w miejscu aktualnego pobytu – wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru.

Uprowadzenie jest przestępstwem ściganym z urzędu, co oznacza, że Policja lub Prokuratura, jeżeli uzyska wiarygodne informacje uzasadniające przyjęcie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, wszczyna dochodzenie lub śledztwo.

Wyprzedzając Twoje pytanie, czy przestępstwem jest uprowadzenie lub zatrzymanie dziecka przez rodzica posiadającego pełnię praw rodzicielskich, odpowiem, że zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą: NIE. Taki rodzic nie pozostanie jednak bezkarny w tym sensie, że Sąd może chociażby pozbawić takiego rodzica władzy rodzicielskiej lub ją ograniczyć.

Co możesz zrobić w przypadku uprowadzenia dziecka?

1. Zgłosić uprowadzenie dziecka na Policję.
2. Złożyć wniosek do Sądu o odebranie dziecka, a w przypadku braku znajomości miejsca pobytu dziecka – złożyć wniosek o jego ustalenie
3. Złożyć wniosek do Sądu o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej

Uprowadzenie i porwanie rodzicielskie jest zawsze przejawem nadużycia władzy rodzicielskiej. W żadnym wypadku nie może być ona wykonywana z pokrzywdzeniem dobra dziecka.

Jeżeli potrzebujesz porady prawnej lub pomocy w sporządzeniu jakiekolwiek z powyższych wniosków do Sądu, zapraszam do mojej kancelarii.