Aby odpowiedzieć na pytanie czy rodzice mogą dysponować pieniędzmi znajdującymi się na rachunku bankowym dziecka w pierwszej kolejności muszę Ci szerzej przedstawić regulacje dotyczące zarządu majątkiem dziecka przez jego rodziców by później przejść do szczegółów.
Dziecko aż do osiągnięcia pełnoletniości pozostaje pod władzą rodzicielską. W jej ramach rodzice sprawują pieczę także nad należącym do niego majątkiem.
Co oznacza pojęcie „władza rodzicielska”?
Pojęciem władzy rodzicielskiej określa się ogół praw przysługujących rodzicom oraz spoczywających na nich obowiązkach wobec dziecka, które mają na celu zapewnienie sprawowania nad nim należytej pieczy.
Obejmuje ona całokształt spraw dziecka, zaś jej treść obejmuje zasadniczo trzy elementy, a mianowicie:
- reprezentację dziecka, w ramach przedstawicielstwa ustawowego,
- pieczę nad osobą dziecka,
- pieczę nad majątkiem dziecka.
Musisz wiedzieć, że dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską aż do osiągnięcia przez nie pełnoletniości, a więc ukończenia osiemnastego roku życia i uzyskania pełnej zdolności do czynności prawnej.
Sama władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom i każde z nich jest zarazem zobowiązane, jak i uprawnione do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice powinni w miarę możliwości rozstrzygać wspólnie. W przypadku braku porozumienia w tym przedmiocie, sprawę rozstrzyga sąd opiekuńczy.
Jeżeli jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu rodzicowi. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało jej pozbawione albo gdy uległa ona zawieszeniu.
Na temat władzy rodzicielskiej przeczytasz w tym artykule. Natomiast w tym szczegółowo opisałam kwestie zawieszenia, ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej
W jaki sposób sprawowana jest piecza nad majątkiem dziecka?
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – rodzice zobowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Obejmuje on zarówno pasywa, jak i aktywa małoletniego.
Za zarząd majątkiem dziecka uważa się wszelkie czynności odnoszące się do składników jego majątku. Składnikami majątku mogą być np. nieruchomości, ruchomości (np. sprzęt sportowy, komputerowy) a także pieniądze.
Dotyczy to wszelkich czynności prawnych (np. sprzedaż komputera, nieruchomości) faktycznych (zabranie dziecku komputera, naprawienie go) i procesowych (np. przyjęcie spadku), których celem jest zachowanie majątku, jego zwiększenie lub zmniejszenie i przekazanie go dziecku, po jego dojściu do pełnoletniości, w stanie niepogorszonym.
Zasadą jest, iż czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim przeznaczany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. Takim dochodem będzie np. czynsz najmu mieszkania należącego do dziecka.
Majątek dziecka objęty jest zarządem obojga rodziców, a tym samym wszelkie ważniejsze decyzje w tym przedmiocie powinny być podejmowane przez nich wspólnie. Jeżeli brak jest porozumienia w tym zakresie, wówczas konieczne staje się podjęcie rozstrzygnięcia przez sąd opiekuńczy.
A co po ustaniu zarządu majątkiem dziecka?
Po ustaniu zarządu majątkiem dziecka, rodzice zobowiązani są oddać go w całości dziecku lub jego przedstawicielowi ustawowemu. Na żądanie dziecka lub jego przedstawiciela ustawowego, zgłoszone przed upływem roku od ustania zarządu, rodzice obowiązani są złożyć z niego rachunek. Żądanie to nie może jednak dotyczyć dochodów z majątku pobranych w czasie wykonywania władzy rodzicielskiej, a to dlatego że przepisy pozwalają na ich obracanie i przeznaczanie na potrzeby dziecka, jego rodzeństwa i rodziny.
Podkreślić trzeba, że zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Dotyczy to także przedmiotów przypadających dziecku z tytułu darowizny lub na podstawie testamentu, jeżeli zastrzeżono tak w treści tych czynności prawnych.
Bardzo ważne jest, iż rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać wobec majątku dziecka czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez małoletniego.
Jakie czynności należą do zwykłego zarządu?
Przyjmuje się, że przez czynności zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie bieżących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy, pobieraniem z niej pożytków i jej utrzymywaniem w stanie niepogorszonym. Tym samym, wszystko, co nie mieści się w tych granicach, należy do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu.
Przykłady:
Za czynności mieszczące się w ramach zwykłego zarządu majątkiem dziecka uznawane jest: zawarcie przez rodziców na rzecz dziecka umowy darowizny nieruchomości w stanie wolnym od zobowiązań wobec darczyńcy lub osób trzecich. Z kolei w sytuacji, gdy przedmiotem darowizny jest nieobciążana nieruchomość, która wymaga kosztownych remontów, konserwacji, nakładów etc. czynność taka może być uznana za przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Jednocześnie, kupno niewielkiej nieruchomości gruntowej o niskiej wartości na rzecz dziecka posiadającego duży majątek stanowić może czynność zwykłego zarządu.
Przyjmuje się generalnie, że czynności niepolegające na zaciąganiu zobowiązania lub rozporządzaniu prawem majątkowym dziecka (czyli tzw. czynności nieobciążliwe) najczęściej wchodzą w zakres zwykłego zarządu.
Przykłady:
Za czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka uznawane jest przede wszystkim: wypłacenie przez rodziców gotówki z jego rachunku bankowego powyżej kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, zbycie bardziej wartościowych składników majątku dziecka (w tym nieruchomości), i to zarówno wtedy, gdy chodzi o zbycie odpłatne, jak i nieodpłatne, odpłatne nabycie nieruchomości, związane z przeznaczeniem znacznych środków pochodzących z majątku dziecka, a także zrzeczenie się własności bardziej wartościowej rzeczy (w tym nieruchomości), ustanowienie na nieruchomości ograniczonego prawa rzeczowego (na przykład służebności czy hipoteki), zaciągnięcie pożyczki w kwocie przekraczającej bieżące potrzeby, zawarcie na dłuższy czas umowy najmu czy umowy dzierżawy rzeczy należącej do majątku dziecka, zawarcie ugody w sprawie wykraczającej poza bieżącą administrację (na przykład co do należnego dziecku odszkodowania, w sprawie o dział spadku czy zniesienie współwłasności), w tym także ugody sądowej, zrzeczenie się dziedziczenia, odrzucenie spadku czy przyjęcie go wprost.
Z kolei do czynności faktycznych, przekraczających zakres zwykłego zarządu, zalicza się: zmianę charakteru gospodarstwa (na przykład z rolnego na hodowlane), zmianę przeznaczenia domu (na przykład z mieszkalnego na użytkowy), rozbiórkę wartościowego budynku, dokonanie na nieruchomości kosztownych nakładów połączone z przeznaczeniem na ten cel innego składnika (znacznej wartości) majątku dziecka (najczęściej pieniędzy).
Rachunek bankowy dziecka.
Jeśli już masz za sobą lekturę dotyczącą kwestii związanych z zarządem majątkiem dziecka przez jego rodziców, przejdę do zagadnień związanych z posiadaniem przez dziecko konta bankowego. Poniżej przeczytasz także o tym czy dziecko może samodzielnie dysponować środkami znajdującymi się na tym rachunku bankowym
Czy dziecko może posiadać rachunek bankowy?
Podkreślić trzeba, iż małoletni może posiadać dowolną formę rachunku bankowego i to bez względu na wiek. Wynika to wprost z Kodeksu cywilnego, który stanowi, że zdolność prawną, a więc możność bycia podmiotem praw i obowiązków, ma każdy człowiek od chwili urodzenia.
Czy dziecko może założyć sobie konto bankowe?
Powinieneś jednak wiedzieć, że małoletni, co prawda może posiadać rachunek bankowy, jednakże nie jest uprawniony do jego samodzielnego założenia. Aby bowiem dokonać takiej czynności trzeba dysponować zdolnością do czynności prawnych, a więc możliwością nabywania praw za pomocą własnych działań lub zaciągania zobowiązań. Tymczasem, ograniczoną zdolność w tym zakresie nabywa się po ukończeniu trzynastego roku życia, zaś pełną – dopiero po osiągnięciu pełnoletności.
W związku z powyższym, możliwość zawarcia umowy rachunku bankowego przez małoletniego nieposiadającego zdolności do czynności prawnej lub posiadającego ograniczoną zdolność do czynności prawnych regulują ogólne przepisy Kodeksu cywilnego.
Umowa rachunku bankowego zawarta samodzielnie przez małoletniego, który nie ukończył lat trzynastu, byłaby nieważna z mocy samego prawa. Konieczne jest więc jej podpisanie przez jego przedstawiciela ustawowego, a więc rodzica.
A jak jest w przypadku osób posiadających ograniczoną zdolność do czynności prawnych?
Umowa rachunku bankowego jest umową dwustronnie zobowiązującą i na ogół odpłatną. Na jej podstawie więc małoletni zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem. Z tego właśnie powodu jej ważność zależy od uprzedniego wyrażenia zgody przez jego przedstawiciela ustawowego, lub od dokonania potwierdzenia przez niego zawartej już umowy bądź też jej potwierdzenia przez samego małoletniego po uzyskaniu przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych. Mówiąc w skrócie, konto należy do nastolatka, jednak na jego założenie rodzic musi wyrazić zgodę.
Czy dziecko może dysponować środkami na rachunku bankowym?
Od samego posiadania rachunku bankowego należy wyraźnie odróżnić możliwość dysponowania zgromadzonymi na nim środkami pieniężnymi.
Do tego bowiem, oprócz posiadania zdolności prawnej, trzeba dysponować także opisaną powyżej zdolnością do czynności prawnych. Od tej zasady istnieje jednak pewien wyjątek, dotyczący małoletnich, którzy nie osiągnęli jeszcze trzynastego roku życia.
Dysponowanie środkami przez małoletniego poniżej trzynastego roku życia
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego – czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.
W przypadku jednak, gdy zawarła ona umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, staje się ona ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie dla takiej osoby.
Problem w powyższym kontekście stanowi okoliczność, że polskie prawo nie zawiera katalogu tych czynności. Niezbędne jest więc dokonywanie każdorazowej oceny całokształtu okoliczności, jakie się z danym przypadkiem wiążą, aby stwierdzić, czy ma się do czynienia z taką właśnie sytuacją.
Przyjmuje się, że charakter drobnych bieżących spraw życia codziennego należą m.in. niewielkie zakupy i umowy o stosunkowo niewielkiej wartości. Zaliczyć więc do nich można także dokonywanie przez małoletniego prostych rozliczeń i operacji bankowych, w postaci na przykład dokonania zapłaty ceny książki, biletu do kina, bądź wejścia na basen. Tego rodzaju wydatki w zasadzie mogą być więc samodzielnie pokrywane przez dziecko z jego własnego rachunku bankowego.
Aby uniknąć wątpliwości pojawiających się w powyższym zakresie, często w umowie rachunku bankowego umieszcza się wykaz czynności, które strony uznają za powszechne i drobne – i jako takie mogą być samodzielnie dokonywane przez małoletniego.
Dysponowanie środkami przez małoletniego powyżej trzynastego roku życia
Dla odpowiedzi na pytanie, czy małoletni powyżej trzynastego roku życia może zarządzać środkami na swoim rachunku bankowym, fundamentalne znaczenie mają przepisy ustawy Prawo bankowe.
Zgodnie z nimi, małoletni posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może po ukończeniu trzynastu lat swobodnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na tych rachunkach, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jego przedstawiciel ustawowy.
Cytowany powyżej przepis prawa bankowego dokonuje więc modyfikacji zasad wynikających z przepisów Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Na czym polega tego rodzaju swobodne dysponowanie?
Przyjmuje się, że małoletni może w jego ramach, w szczególności:
- wpłacać i wypłacać gotówkę,
- zlecać dokonanie przelewu,
- dokonywać cesji, czyli przeniesienia praw z rachunku bankowego.
Nie jest natomiast dopuszczalne rozporządzanie przez niego środkami przy użyciu czeków. Tego rodzaju czynność zawsze będzie wymagała wyrażenia zgody przez przedstawiciela ustawowego lub sądu opiekuńczego. Małoletni nie może także dokonać ważnej dyspozycji na wypadek swojej śmierci. Ma to bowiem charakter zbliżony do sporządzenia testamentu, czego dokonać może tylko i wyłącznie osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Dodać także trzeba, że przedmiotowy przepis prawa bankowego nie pozbawia rodziców do wynikającego z norm Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego prawa sprawowania zarządu majątkiem małoletniego. Nie ogranicza też kompetencji sądu opiekuńczego do rozstrzygania w zakresie możliwości dokonywania przez rodziców czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu.
Przewidziana bowiem w prawie bankowym swoboda dotyczy jedynie czynności nieprzekraczających zakresu zwykłego zarządu. Co należy przez nie rozumieć, opisałam we wcześniejszej części artykułu.
Zgoda Sądu
Powinieneś wiedzieć, że sąd przy ocenie dokonywanej czynności zarządu majątkiem małoletniego, a więc czy ma ona charakter zwykłego zarządu czy też go przekracza, musi uwzględniać okoliczności konkretnej sytuacji majątkowej dziecka. Zasadne jest przy tym jej badanie z uwzględnieniem zmieniających się w realiów społeczno – gospodarczych.
Wśród czynników pozwalających na ocenę sytuacji małoletniego wymienia się między innymi: ciężar gatunkowy czynności, wartość przedmiotu majątkowego, którego czynność ta dotyczy, stosunek tej wartości do posiadanego przez małoletniego majątku, ryzyko narażenia interesu majątkowego dziecka w przeciętnych i typowych sytuacjach życiowych oraz możliwe korzyści wynikające z czynności w sferze majątkowej dziecka. Wskazuje się, że ocena charakteru czynności powinna zostać dokonana w świetle zasad doświadczenia życiowego.
Na marginesie dodać trzeba, że czynności w zakresie dysponowania środkami na rachunku bankowym przez osobę małoletnią nie podlegają jakiejkolwiek kontroli ze strony banku. Ten bowiem nie jest uprawniony do sprawdzania na jaki cel zostały przeznaczone pieniądze, nie może też kwestionować ich wydatkowania.
Podkreślić przy tym trzeba, że sąd opiekuńczy udziela zezwolenia na dokonanie przez rodziców czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu lub na wyrażenie przez rodziców zgody na dokonanie takiej czynności przez dziecko tylko na wniosek obojga lub jednego z rodziców. Musi on przy tym wysłuchać drugiego z nich.
Postępowanie w tym przedmiocie prowadzone jest w trybie nieprocesowym. Z punktu widzenia prawnego, wydane postanowienie staje się skuteczne dopiero po jego uprawomocnieniu się. Nie może ono przy tym być zmienione ani uchylone, jeżeli na podstawie zezwolenia powstały skutki prawne względem osób trzecich. Taka sytuacja występuje w szczególności, gdy doszło już dokonania czynności prawnej, na jaką sąd zezwolił.
Czy możliwe jest samodzielne rozporządzenie przez małoletniego zarobkiem oraz rzeczami oddanymi do jego swobodnego użytku?
Zanim o możliwości rozporządzania przez dziecko środkami znajdującymi się na jego rachunku muszę kilka słów napisać o sprzeciwie rodziców.
Sprzeciw rodziców
Przepisy prawa bankowego wyraźnie wskazują, iż małoletni po ukończeniu trzynastu lat może swobodnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bankowym, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jego przedstawiciel ustawowy, a więc rodzic.
Może on przybrać różne formy, a mianowicie być:
- ogólny i obejmować wszelkie czynności dokonywane przez małoletniego. W takim wypadku może on przybrać postać wskazania „sprzeciwiam się, aby mój syn / moja córka swobodnie dysponowała środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bankowym”,
- rodzajowy, dotyczący tylko niektórych czynności, na przykład określonych rodzajów wypłat,
- szczególny, który odnosi się do konkretnie wskazanej dyspozycji.
Może on zostać sformułowany w każdym czasie oraz być terminowy, czyli dotyczący jedynie wskazanego w nim okresu czasu lub bezterminowy.
Nie ma przeszkód prawnych, aby rodzić mógł dokonać jego zmiany jego zakresu w każdej chwili bądź też w całości wycofać.
W powyższym kontekście zaznaczyć jednak trzeba, iż na małoletnim nie spoczywa obowiązek każdorazowego wykazywania przed bankiem przy dokonywaniu czynności na rachunku, iż jego przedstawiciel ustawowy nie wyraził co do tej czynności sprzeciwu. Choć to oczywiście teoria.
Debet na koncie małoletniego
Osobnym problemem jest odpowiedź na pytanie, czy istnieje możliwość doprowadzenia przez małoletniego do powstania na posiadanym przez niego rachunku bankowym tzw. debetu. Sprowadza się to zagadnienia, czy może on w ramach przysługującej mu swobody w dysponowaniu zgromadzonymi na nim środkami pieniężnymi dokonywać dyspozycji powodujących przekroczenie ich stanu, skutkujące powstaniem salda debetowego, a więc de facto zadłużenia.
Odpowiedź na to pytanie jest negatywna. Tego rodzaju czynności należą do kategorii przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem i jako takie nie są dopuszczalne.
Podkreślić trzeba przy tym, że w z punktu widzenia prawnego ustalenie możliwości dokonywania debetu stanowi odrębną umowę o charakterze kredytowym, nawet jeżeli tego rodzaju klauzula zawarta jest w samej umowie rachunku bankowego. Nie jest więc ona objęta dyspozycją przepisu prawa bankowego pozwalającego na swobodne dysponowanie środkami. Jeżeli jednak przedstawiciel ustawowy wyrazi na nią zgodę, to automatycznie upoważni małoletniego do tego rodzaju operacji. Konieczne jest więc każdorazowo dokładne zapoznawanie się przez rodziców z brzmieniem umowy zawieranej z instytucją bankową.
Czy możliwe jest rozporządzanie przez małoletniego zarobkiem oraz rzeczami oddanymi do jego swobodnego użytku w kontekście środków na rachunku bankowym?
Jak pisałam wcześniej, zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Podobnie stanowi Kodeks cywilny, wskazując, że osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej. Nie dotyczy ich więc przepis prawa bankowego upoważniający do zgłoszenia sprzeciwu.
Zarobek
Co należy rozumieć pod pojęciem „zarobku”?
Aby to wyjaśnić, trzeba przywołać przepisy Kodeksu pracy.
Stanowią one, że wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową i wymaga uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenia właściwego inspektora pracy. Ustawodawca przyjął więc, że dziecko może osiągać dochody nie tylko z umowy o pracę, ale także ze stosunku prawnego innego rodzaju, na przykład umowy o dzieło lub umowy zlecenia.
W świetle powyższego, stwierdzić trzeba, że w odniesieniu do dzieci „zarobek” w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego odpowiada przewidzianym w Kodeksie pracy korzyściom z tytułu wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych. Małoletni może więc tego rodzaju dochodami zgromadzonymi na rachunku bankowym rozporządzać całkowicie swobodnie, jako wyłączonymi z rodzicielskiego zarządu.
Rzeczy oddane do swobodnego użytku
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego – jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, osoba ta uzyskuje pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek w tym zakresie stanowią jedynie czynności prawne, do których dokonania nie wystarcza według ustawy zgoda przedstawiciela ustawowego.
Co należy rozumieć poprzez „oddanie przedmiotów majątkowych do swobodnego użytku”?
Pojęcie to obejmuje nie tylko fizyczne ich wydanie, ale również złożenie przez przedstawiciela ustawowego odpowiedniego oświadczenia. Może ono być wyraźne lub dorozumiane. W tym ostatnim przypadku wystarczające jest, aby zamiar taki wynikał wprost z jego zachowania, na przykład przelania pewnej sumy pieniężnej na rachunek bankowy małoletniego, nawet bez informowania go o tym fakcie.
Zaznaczyć przy tym trzeba, że przepisy polskiego prawa nie zawierają jakiegokolwiek katalogu rzeczy, które można oddać do swobodnego użytku. Tym samym, każdy przypadek należy oceniać indywidualnie, z uwzględnieniem towarzyszących mu okoliczności.
Musisz wiedzieć, iż do skutecznego oddania rzeczy uprawniony jest tylko i wyłącznie przedstawiciel ustawowy dziecka. Nie może więc tego uczynić ten z rodziców, któremu nie przysługuje władza rodzicielska, bądź inny krewny, który nie sprawuje nad nim opieki.
Czy małoletni może dokonywać wpłat na swój rachunek bankowy?
Innym zagadnieniem jest możliwość dokonywania przez małoletniego wpłat na posiadany przez niego rachunek bankowy. Co do zasady, nie jest on umocowany do samodzielnego dokonywania przelewów na swoje konto. Tego rodzaju czynności nie obejmuje bowiem przysługująca mu swoboda wynikająca z przepisów prawa bankowego, która dotyczy tylko tych wartości majątkowych, które już znajdują się na takim koncie. Nie obejmuje ona więc tych, które mają się dopiero na nim znaleźć.
Zasada ta nie dotyczy jednak wpłacania na swój rachunek bankowy środków pochodzących z zarobku oraz oddanych do jego swobodnego użytku. Nimi bowiem może on zgodnie z obowiązującymi przepisami dysponować dowolnie.
Dodać trzeba, iż w odniesieniu do środków pochodzących z zarobku dziecka oraz oddanych do jego swobodnego użytku, rodzicom nie przysługuje prawo złożenia sprzeciwu.
Musisz także wiedzieć, iż małoletni nie musi w każdym przypadku wykazywać przed bankiem, iż środki pieniężne, którymi rozporządza mają takie właśnie pochodzenie. Zgodnie bowiem z wynikającą z Kodeksu cywilnego zasadą, istnieje domniemanie dobrej wiary uczestników obrotu cywilnoprawnego. Wystarczy więc, iż w razie takiej konieczności złoży on deklarację o charakterze posiadanych środków, z której wynikać będzie prawdziwość jego twierdzeń w tym przedmiocie.
Czy małoletni może rozwiązać umowę rachunku bankowego?
Kolejnym zagadnieniem wymagającym wyjaśnienia jest, czy osoba małoletnia po ukończeniu trzynastego roku życia jest uprawniona do samodzielnego rozwiązania umowy rachunku bankowego. Na gruncie polskich przepisów prawa, stwierdzić trzeba, iż co do zasady nie ma on takiej możliwości. Jest to dopuszczalne tylko za uprzednią zgodą wyrażoną przez przedstawiciela ustawowego
Jedyny wyjątek stanowi sytuacja, w której na założonym koncie znajdują się jedynie środki uzyskane z jego działalności zarobkowej lub oddane mu do swobodnego użytku. W takim wypadku może on samodzielnie dokonać likwidacji rachunku.
Czy rodzic może swobodnie dysponować środkami na rachunku bankowym dziecka?
I wreszcie na koniec należy rozważyć, czy rodzice mogą swobodnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bankowym ich dziecka.
Podkreślić trzeba, iż nie posiadają oni takiego prawa. Przysługuje im bowiem w tym zakresie jedynie uprawnienie do dokonywania wypłat, które mieszczą się w zakresie tzw. zwykłego zarządu majątkiem swego potomka.
Jak pisałam wcześniej, z praktyki orzeczniczej wynika, że w pojęcie to obejmuje wypłacenie przez rodziców gotówki do kwoty odpowiadającej średniemu miesięcznemu wynagrodzeniu za pracę. Oczywiście wszystko zależy od okoliczności danego przypadku, a w szczególności stanu majątku dziecka.
W przypadku więc, gdy dyspozycja rodziców dotyczy większej kwoty pieniędzy, bank powinien zwrócić się do nich o dostarczenie orzeczenia sądu opiekuńczego, w którym ten wyraża na to zgodę. I uwierz mi tak się naprawdę dzieje.
Kiedy Sąd może to uczynić?
Po dokładnym rozważeniu indywidualnych okoliczności danej sprawy, a w szczególności zbadaniu, czy zamierzona dyspozycja jest:
- legalna, a więc zgodna z obowiązującymi przepisami prawa,
- celowa, czyli odpowiada zasadom gospodarności,
- zgodna z dobrem dziecka.
Musisz wiedzieć, że przedmiotowej oceny Sąd dokonuje według stanu z daty orzekania. Poza tym istotnym kryterium będzie również okoliczność, czy oboje rodzice są zgodni co do celowości takiej czynności, a jeśli nie – to z jakich powodów.
Jeśli potrzebujesz złożyć do sądu wniosek o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem Twojego dziecka lub masz wątpliwości czy taką zgodę powinieneś uzyskać w konkretnym przypadku, zapraszam Cię do skorzystania z konsultacji stacjonarnej lub online, którą znajdziesz tutaj.
Anna Kubica
Jestem adwokatką i mediatorką. Specjalizuje się w sprawach rodzinnych.
W trudnych chwilach zawsze stoję u boku moich klientów, dbając o ich bezpieczeństwo prawne, komfort i spokój.