Jakie dowody załączyć do pozwu o rozwód? Najważniejsze pojęcia dotyczące dowodów w sprawie rozwodowej.

Sąd może orzec rozwód tylko wtedy, gdy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Zaistnienie tych przesłanek wymaga szczegółowego udowodnienia. Sprawa jeszcze bardziej się komplikuje, gdy jedno z małżonków wnosi o orzeczenie wyłącznej winy drugiego w rozpadzie związku małżeńskiego, gdyż musi to zostać wykazane bez najmniejszych wątpliwości.

Co to jest dowód? Jakie dowody załączyć do pozwu o rozwód? W jaki sposób udowodnić wyłączną winę współmałżonka? Na te oraz inne pytania, odpowiem Ci w niniejszym artykule.

Co to jest dowód?

Dowód to środek procesowy, mający na celu wykazanie przez stronę, iż twierdzenia i fakty, jakie przedstawia w postępowaniu sądowym, są zgodne z prawdą. Wyraźnie trzeba zaznaczyć, iż jego przedmiotem mogą być tylko te okoliczności, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej sprawy. Dowody nieistotne sąd po prostu pomija.

Co trzeba udowodnić w pozwie rozwodowym?

Jak wcześniej wskazałam, dowody na poparcie swojego stanowiska musi przedstawić każda ze stron. Składając pozew rozwodowy, musisz wskazać takie środki dowodowe, które wykażą, że jest on w pełni zasadny. Niezbędne jest więc udowodnienie, że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.

Co oznacza „zupełny”? To taki stan, w którym nie istnieje co najmniej jedna z niezbędnych więzi związku, a mianowicie:

• ekonomiczna,
• uczuciowa,
• seksualna.

Ta pierwsza z grubsza polega na tym, że współmałżonkowie nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Druga z nich charakteryzuje się po prostu brakiem elementu uczuciowego, oznak miłości, zainteresowania etc. Znaczenia trzeciej nie trzeba wyjaśniać.

Z kolei trwały rozkład pożycia to taki, który nie rokuje szans na poprawę, a więc powrotu do stanu poprzedniego.

Na temat trwałego i zupełnego rozkładu pożycia przeczytasz więcej w innych moich wpisach (tutaj na temat zupełnego a tutaj na temat trwałego rozkładu pożycia).

Jako pozywający musisz udowodnić to wszystko w sposób szczegółowy i niebudzący wątpliwości.

Musisz pamiętać, że w przypadku, gdy wnosisz o orzeczenie przez sąd wyłącznej winy współmałżonka w rozpadzie waszego związku, wówczas musisz na tę okoliczność przedstawić takie dowody, które potwierdzą ponad wszelką wątpliwość, iż Twoje żądanie jest zasadne. Tak samo, gdy zamierzasz na przykład ograniczyć władzę rodzicielską współmałżonka, konieczne jest wykazanie przez Ciebie, iż zachodzą okoliczności, które czynią taki krok zasadnym. Na przykład musisz udowodnić, iż nie interesuje się on losem małoletniego, czy też wpływa w sposób destrukcyjny na jego osobowość.

Oczywiście, sąd może także zdecydować o przeprowadzeniu takiego dowodu, którego strony postępowania nie wskazywały. Ma on w tym względzie pełną dowolność.

Co nie wymaga udowodnienia?

W pewnych okolicznościach przeprowadzenie postępowania dowodowego nie będzie potrzebne.

I tak, co do zasady, nie wymagają udowodnienia fakty:

• powszechnie znane. Sąd bierze je pod rozwagę nawet bez powołania się na nie przez strony,
• o których informacja jest powszechnie dostępna oraz fakty znane sądowi z urzędu, a więc niejako samoistnie. W takim wypadku sąd powinien zwrócić na nie uwagę stron,
• wyraźnie przyznane podczas procesu przez stronę przeciwną, pod warunkiem jednak, że nie budzi to żadnych wątpliwości co do jej szczerości,
• co do których strona przeciwna nie zajmie stanowiska i się nie wypowie. Wówczas bowiem sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane,
• których prawdziwość sąd może w sposób oczywisty wywnioskować z innych faktów udowodnionych w danej sprawie.

Musisz jednak wiedzieć, że w sprawie o rozwód sąd nie może oprzeć rozstrzygnięcia wyłącznie na uznaniu przez drugą stronę powództwa lub przyznaniu przez nią wskazanych przez powoda okoliczności faktycznych. Oznacza to, że w tym zakresie sąd musi przeprowadzić odpowiednie postępowanie dowodowe.

Kiedy sąd może pominąć dowód?

W niektórych przypadkach sąd może pominąć dowód.

Może to nastąpić zwłaszcza, gdy:

• przeprowadzenie danego dowodu zabraniają przepisy obowiązującego prawa,
• dowód dotyczy wykazania faktu, który jest bezsporny pomiędzy stronami, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy,
• dowód jest nieprzydatny do wykazania danego faktu,
• dowód jest niemożliwy do przeprowadzenia,
• dowód zmierza jedynie do przedłużenia toczącego się postępowania sądowego,
• wniosek strony o przeprowadzenie dowodu nie odpowiada wymogom formalnym i ta, pomimo wezwania nie usunęła tego braku.

Pomijając dowód, sąd wydaje postanowienie, w którym zobowiązany jest wskazać podstawę prawną takiego właśnie rozstrzygnięcia.

Jaki jest cel postępowania dowodowego w sprawie o rozwód?

Jaki jest cel prowadzonego przez sąd postępowania dowodowego w sprawie o rozwód? Wynika to wprost z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Zgodnie z nimi,  ma ono przede wszystkim na celu ustalenie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia, jak również okoliczności dotyczących dzieci stron i sytuacji, w jakiej się one znajdują. Jeżeli pozwany dokonuje uznania wytoczonego przez jego współmałżonka powództwa, czyli zgadza się z pozwem i też chce orzeczenia rozwodu to zadaniem sądu jest dokładne ustalenie przyczyn, które go do tego skłoniły.

Zasadą jest jednak, że kiedy strona pozwana uzna zawarte w pozwie żądanie za zasadne, a małżonkowie nie posiadają niepełnoletnich dzieci, sąd z urzędu ogranicza postępowanie dowodowe jedynie do przesłuchania obu stron. Przy takim ograniczonym postepowaniu dowodowym najczęściej sąd wydaje wyrok rozwodowy już na pierwszej rozprawie.

W sytuacji, gdy wyrażenie zgody na rozwód nie oznacza jednocześnie uznania powództwa, sąd jest zobowiązany do przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego.

Jakie istnieją środki dowodowe?

Do najważniejszych środków dowodowych, które możesz wskazać w pozwie rozwodowym, należą:

• dowód z przesłuchania stron,
• dowód z przesłuchania świadków,
• dowód z dokumentu urzędowego,
• dowód z dokumentu prywatnego,
• dowód z opinii biegłych,
• dowód z filmu, fotokopii, fotografii, płyt lub taśm dźwiękowych, zapisów różnych komunikatorów, e-maili, billingów, wydruków wiadomości SMS,
• wywiad środowiskowy, przy czym trzeba wyraźnie zastrzec, że jest przeprowadzany, aby ustalić kwestie dotyczące dzieci współmałżonków.

Przedstawiony przeze mnie katalog nie jest zamknięty. Oznacza to, że są również dopuszczalne inne dowody- takie, które w istotny sposób przyczynią się do obiektywnego rozstrzygnięcia sprawy toczącej się przed sądem.

Przeczytaj także: Rodzaje dowodów w sprawie rozwodowej.