Rozwód z winy obu stron

Wyrok z winą obojga małżonków zapada wówczas, gdy oboje małżonkowie wzajemnie obwiniają się o rozpad małżeństwa. Nie wpływa na orzeczenie Sądu co do ustalenia władzy rodzicielskiej nad Waszymi wspólnymi dziećmi, utrzymywania z nimi kontaktów, alimentów na ich rzecz albo podział wspólnego majątku. Wpływa jednak na kwestię obowiązku alimentacyjnego na rzecz byłego małżonka.

Wyrok z winą obojga małżonków jest obok wyroku bez orzekania o winie i wyroku z wyłączną winą jednego z małżonków jednym z trzech rodzajów wyroków rozwodowych (o pozostałych rodzajach wyroków pisałam we wpisach: Rozwód bez orzekania o winie małżonków i Rozwód z orzeczeniem o winie małżonka).

Ten rodzaj wyroku zapada zawsze wtedy, gdy oboje małżonkowie doprowadzili do rozpadu małżeństwa i to bez względu na to, który z małżonków przyczynił się do tego rozpadu, w jakim stopniu i który przyczynił się bardziej. Jeden małżonek może być zatem bardziej winny rozkładu małżeństwa. Jeżeli zachowanie drugiego również nie było odpowiednie, np. jeden małżonek pił, a drugi zdradzał, rozwód z winy obu stron również zapadnie.

Rozwód z winy obu stron a alimenty

Jeżeli Sąd wyda wyrok z winy obu stron, to każdemu z małżonków będzie przysługiwało roszczenie żądania alimentów dla siebie od drugiego małżonka, jeżeli wykaże, że znajduje się w niedostatku.

Obowiązują przy tym wyroku te same zasady jak przy wyroku bez orzekania o winie. Różnica jest jednak taka, że rozwód z winy obu stron wiąże się obowiązkiem alimentacyjnym, który nie jest ograniczony w czasie. Jeżeli wykażesz, że jesteś w niedostatku, możesz zatem otrzymywać dożywotnie alimenty od swojego byłego małżonka, chyba że zawrzesz nowy związek małżeński (pomimo nadal bycia w niedostatku).

Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie wyjaśniają, jak należy rozumieć pojęcie niedostatku, ale z pomocą przychodzi dość bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego.

W niedostatku znajduje się ta osoba, która nie może własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części. Natomiast usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku.

Rozwód a stan niedostatku

Stan niedostatku zachodzi już wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych, pozwalających na pełne pokrycie potrzeb. Jeżeli małżonek własnymi siłami może zaspokoić swoje potrzeby jedynie częściowo, obowiązek alimentacyjny zobowiązanego ogranicza się do niezaspokojonej części.

Przyjmuje się, że stan niedostatku powinien być niezawiniony. Co to oznacza? Jeżeli np. Twoja była już małżonka z nieusprawiedliwionych przyczyn odmawia podjęcia zatrudnienia, pomimo że ma taką realną możliwość, nie będzie w niedostatku, a w konsekwencji nie będzie również uprawniona do żądania od Ciebie alimentów.

Często w swojej praktyce zawodowej spotykam się z przypadkiem polegającym na tym, że rozwiedziona kobieta domaga się od swojego byłego małżonka alimentów, argumentując ten fakt w ten sposób, że nie mogła podjąć pracy zawodowej, ani też nabyć nowych kwalifikacji zawodowych, ponieważ zajmowała się wychowywaniem dzieci i prowadzeniem gospodarstwa domowego. Czy takiej kobiecie należą się alimenty, bo znajduje się w niedostatku? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna.

Pamiętaj, że każda sprawa rozwodowa jest rozpatrywana przez Sąd indywidualnie, zwłaszcza że orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące niedostatku jest rozbieżne. Nie można stwierdzić, że w każdej sprawie rozwodząca się kobieta, która zrezygnowała z pracy zawodowej na rzecz wychowywania dziecka, po rozwodzie będzie automatycznie znajdowała się w niedostatku, np. w wyroku SO w Białymstoku z dnia 13 maja 2014 r. (IV RC 494/13) Sąd stwierdził, że rozwodząca się kobieta po zakończeniu urlopu wychowawczego może podjąć pracę zawodową i skorzystać z umieszczenia dziecka w żłobku lub w przedszkolu. Osoba, która ma otrzymywać alimenty, w pierwszej kolejności powinna bowiem wykorzystać własne możliwości pozyskania dochodu i środków utrzymania, a dopiero w dalszej, o ile nadal pozostają one niezaspokojone, występować z roszczeniami w stosunku do byłego małżonka.

Pojawia się również kolejne pytanie, a mianowicie: jak długo taka kobieta może znajdować się w niedostatku, a w konsekwencji jak długo może pobierać alimenty od byłego męża? Jeżeli od małżonka, który żąda alimentów, można byłoby wymagać, aby odbył on naukę potrzebną do zdobycia kwalifikacji zawodowych w celu podjęcia pracy zarobkowej już po rozwodzie (biorąc pod uwagę jego wiek, siły, stan zdrowia), to jego niedostatek będzie trwał wyłącznie przez czas, w ciągu którego może on uzyskać odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Oznacza to, że tylko za ten okres będą przysługiwały mu alimenty.

Pamiętaj również o tym, że wysokość alimentów na dzieci nie ma żadnego związku z tym, w jaki sposób się rozwiodłeś.

Rozwód z winy obu stron a koszty procesu

Decydując się na rozwód z winy obu stron, strony ponoszą koszty sądowe w równych częściach. Opłata sądowa od pozwu o rozwód (bez względu na jego rodzaj) wynosi 600 zł, a zatem przy winie obojga małżonków każde z Was zapłaci po 300 zł. W przypadku orzeczenia rozwodu z winy obu stron może dojść do wzajemnego zniesienia kosztów procesu, tzn. każda strona płaci za siebie i nie ma obowiązku zwracania żadnych poniesionych wydatków drugiemu małżonkowi.

Pamiętaj, że nie są to jedyne możliwe koszty rozwodu. Dokładniej o kosztach przeczytasz we wpisie: Ile kosztuje rozwód?