Czym jest rozdzielność majątkowa?

Z wpisu: Umowny ustrój majątkowy wiesz już, na czym polega ustrój wspólności rozszerzonej i ustrój wspólności ograniczonej. Tym razem omówię dwa kolejne rodzaje intercyzy, tj. ustrój rozdzielności majątkowej zwykłej (pełna rozdzielność majątkowa) i rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków.

Intercyza? – co to?

Chociaż już o tym pisałam, przypomnę Ci tylko, że intercyza jest małżeńską umową majątkową, zawieraną w formie aktu notarialnego przed notariuszem, dzięki której możecie ograniczyć wspólność majątkową, tj. wyłączyć tylko pewne określone składniki z Waszego wspólnego majątku, rozszerzyć ją lub ustanowić rozdzielność majątkową pełną lub z wyrównaniem dorobków.

Czy intercyzę można zawrzeć z datą wsteczną?

Intercyzę możecie zawrzeć przed zawarciem związku małżeńskiego, ale również już po ślubie w trakcie trwania małżeństwa. Nawet jak zawarliście już intercyzę, możecie zawrzeć ją kilka razy i modyfikować jej treść. Zawsze powinniście to zrobić przed notariuszem.

Oczywiście na warunki intercyzy muszą zgodzić się obie strony, a zatem nic nie wskórasz, jak marzysz o rozdzielności, a Twój małżonek lub małżonka nie chce się na to zgodzić. Nie zaciągniesz go przecież siłą do notariusza, a jego obecność jest obowiązkowa. Musicie po prostu wypracować kompromis. Warto porozmawiać o kwestiach majątkowych jeszcze na etapie narzeczeństwa, przed zawarciem związku małżeńskiego.

Nie możecie zawrzeć intercyzy z mocą wsteczną, czyli np. po pięciu latach trwania małżeństwa ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków, która miałaby obowiązywać od dnia ślubu. Pamiętaj, intercyza zawsze obowiązuje od dnia jej zawarcia.

Na czym polega ustrój rozdzielności majątkowej zwykłej?

Jeżeli ten rodzaj intercyzy zawrzecie przed zawarciem małżeństwa, to każde z Was zachowa swój majątek osobisty nabyty przed ślubem, po nim i będzie nim zarządzać samodzielnie. Z punktu widzenia prawa będziecie zatem traktowani jak dwa odrębne podmioty.

Ten rodzaj intercyzy możecie również zawrzeć w trakcie trwania małżeństwa w miejsce dotychczas obowiązującego ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej i umownej, jeżeli już wcześniej zawarliście intercyzę.

Na czym polega ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków?

Na ten rodzaj intercyzy zazwyczaj decydują się małżeństwa, w których tylko jeden z małżonków jest czynny zawodowo, a drugi zajmuje się wychowywaniem dzieci lub z różnych przyczyn nie może podjąć aktywności zarobkowej. Zawarcie tego typu intercyzy wiąże się z tym, że każde z Was dysponuje majątkiem osobistym, nie tworząc wspólnego majątku wspólnego. Jeżeli weźmiecie np. rozwód i po nim intercyza nie będzie już obowiązywać, małżonek, którego sytuacja majątkowa jest gorsza, może uzyskać wyrównanie dorobku. Upraszczając, należy podsumować to czego każdy z małżonków dorobił się w trakcie trwania małżeństwa, a następnie podzielić między małżonkami tak, jakby każdy „dorobił się tego majątku o takiej samej wartości”.

Wady i zalety intercyzy

Najpierw zacznę od zalet. Na intercyzę decydują się przede wszystkim małżeństwa, w których jeden z małżonków dysponuje już sporym majątkiem, są duże dysproporcje w majątkach i uzyskiwanych dochodach lub gdy jeden z małżonków prowadzi własną firmę i chce zabezpieczyć rodzinę przed niepowodzeniami finansowymi, długami albo upadłością. W tych bowiem sytuacjach małżonek albo małżonka, jeżeli popadnie w tarapaty finansowe, będzie ponosić odpowiedzialność ze swojego majątku osobistego lub majątku swojej firmy, a nie majątku wspólnego czy osobistego drugiego małżonka. Ogromną zaletą zawarcia intercyzy jest również to, że w przypadku rozwodu pozwoli Wam ona uniknąć kwestii spornych przy podziale majątku. Dzięki niej każde z Was będzie miało możliwość samodzielnego podejmowania decyzji finansowych i dysponowania własnym majątkiem.

I teraz wady. Zawarcie intercyzy nie zawsze ochroni przed długami małżonka lub małżonki. Bo tak jak wspomniałam już wyżej, intercyza nie obowiązuje z mocą wsteczną. Jeżeli zatem zawrzecie intercyzę już po ogłoszeniu upadłości firmy męża, to nie będzie ona stanowiła ochrony przed kłopotami finansowymi. Poza tym wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą powinny poinformować swoich wierzycieli i kontrahentów o zawarciu intercyzy. Mają obowiązek ujawnienia tej informacji w ewidencji działalności gospodarczej. Za wadę intercyzy należy uznać także to, że małżonkowie, którzy zawarli intercyzę, nie mają możliwości wspólnie rozliczyć podatek dochodowy.

Intercyza a dziedziczenie

Ustanowienie rozdzielności majątkowej nie wpływa na zasady ustawowego dziedziczenia i odbywa się albo według zasad ustawowych, albo według zapisów w testamencie, jeżeli został sporządzony.

Rozdzielność majątkowa koszty – czyli jakie są koszty zawarcia intercyzy?

Opłata notarialna za sporządzenie intercyzy przed notariuszem jest niższa przed zawarciem małżeństwa niż już po jego zawarciu. Przed ślubem maksymalna opłata notarialna wynosi 400 zł. Do tego należy doliczyć 23% podatku VAT i wypisy od umowy (maksymalna stawka za wypis wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę).

Z kolei maksymalna opłata notarialna za sporządzenie intercyzy po zawarciu małżeństwa waha się w przedziale od 100 do 10 000 zł. Zależy to od wartości majątku wspólnego, który ma ulec podziałowi poprzez intercyzę. Do tej stawki również należy doliczyć 23% podatku VAT i wypisy od umowy (maksymalna stawka za wypis wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę).

Jeżeli nie wiesz, jaki typ intercyzy powinniście zawrzeć i czy w ogóle warto ją w Waszej sytuacji rozważyć, zapraszam do mojej kancelarii na konsultację. Chętnie pomogę i doradzę.