Przymusowy ustrój majątkowy

Z wpisu Ustawowa wspólność majątkowa wiesz już, że wyróżniamy trzy typy ustroju majątkowego, tj. ustawowy, umowny i przymusowy. W tym wyjaśnię Ci, w jakich sytuacjach dochodzi do powstania przymusowego ustroju majątkowego.

Kiedy powstaje przymusowy ustrój majątkowy?

W szczególnych przypadkach ustrój ustawowy oraz ustroje umowne mogą zostać wyłączone w razie wystąpienia określonych przez przepisy prawne zdarzeń. Wówczas powstanie pomiędzy małżonkami rozdzielność majątkowa. Ze względu na to, że w tych określonych sytuacjach z mocy prawa lub na podstawie orzeczenia Sądu zostaje narzucony małżonkom ten typ ustroju, nazywa się go przymusowym ustrojem majątkowym. O jakie sytuacje chodzi? Już tłumaczę.

Przymusowy ustrój majątkowy powstaje:

  1. z mocy prawa, tj. w następujących sytuacjach:
    • ubezwłasnowolnienia (całkowitego lub częściowego) jednego z małżonków,
    • ogłoszenia upadłości jednego z małżonków,
    • orzeczenia przez Sąd separacji.

We wszystkich powyższych przypadkach rozdzielność majątkowa powstaje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia.

Jeżeli ubezwłasnowolnienie zostanie uchylone, postępowanie upadłościowe umorzone, ukończone lub uchylone, a separacja zostanie zniesiona, wówczas pomiędzy małżonkami powstanie ustawowy ustrój majątkowy. Jedynie w przypadku zniesienia separacji, jeżeli zgłosicie zgodny wniosek, Sąd orzeknie między Wami o utrzymaniu rozdzielności majątkowej (pisałam o tym również we wpisie Separacja a podział majątku).

  1. z mocy orzeczenia Sądu, a dokładniej z chwilą uprawomocnienia się wyroku ustanawiającego rozdzielność majątkową.

Przymusowy ustrój majątkowy może powstać jako skutek specjalnie wszczętego w tym celu, na żądanie jednego z Was albo wierzyciela jednego z Was, postępowania sądowego oraz wydanego wyroku Sądu.

Aby ustanowić przymusową rozdzielność z mocy orzeczenia Sądu, muszą przemawiać za tym ważne powody. Przez „ważne powody” należy rozumieć wystąpienie takich okoliczności, które powodują, iż dalsze istnienie ustawowej wspólności małżeńskiej pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. W praktyce może to być np. separacja faktyczna pomiędzy małżonkami albo bezmyślne trwonienie majątku wspólnego przez jednego z małżonków lub jego niegospodarność.

Drugą osobą uprawnioną do żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej przez Sąd, jest wierzyciel. Może on to zrobić, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Zaznaczam przy tym, że orzeczenie ustanawiające przymusowy ustrój majątkowy nie prowadzi do podziału majątku wspólnego małżonków, ale do powstania ustroju majątkowego, w którym występują dwa majątki, tj. majątek osobisty męża oraz majątek osobisty żony, w skład których wchodzą udziały małżonków w majątku wspólnym, jakie przypadły im w wyniku ustania wspólności.

Powództwo wytoczone przez wierzyciela jednego z małżonków może być uwzględnione wyłącznie wówczas, jeżeli wierzyciel uprawdopodobni, że w wyniku podziału majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka nastąpi chociażby częściowe zaspokojenie jego wierzytelności.

Od kiedy Sąd wyznacza rozdzielność majątkową?

Sąd oznacza w wyroku datę ustanowienia rozdzielności co do zasady w przedziale czasu pomiędzy dniem wytoczenia powództwa a dniem wydania wyroku. W wyjątkowych przypadkach, w szczególności jeżeli pozostajecie w rozłączeniu (najczęściej już od dłuższego czasu), możliwe jest ustanowienie rozdzielności z dniem wcześniejszym.

Anna Kubica

Jestem adwokatką i mediatorką. Specjalizuje się w sprawach rodzinnych.
W trudnych chwilach zawsze stoję u boku moich klientów, dbając o ich bezpieczeństwo prawne, komfort i spokój.

Powiązane artykuły