Pisałam już o tym, co należy do majątku osobistego, a co do majątku wspólnego, gdy po zawarciu związku małżeńskiego zapada decyzja o rozwodzie. Te wpisy dotyczyły małżeństwa. Jednak coraz więcej par nie decyduje się na założenie obrączek na palce i sformalizowanie swojego związku, ale żyje w konkubinacie (związku nieformalnym) lub w związku partnerskim (związku tej samej płci). Czy podział majątku w konkubinacie i w związku partnerskim wygląda tak samo jak w małżeństwie? Jakie stosuje się zasady? O tym w dzisiejszym wpisie.
Podział majątku w konkubinacie i w związku partnerskim a w małżeństwie
Zacznę od tego, że wiele osób świadomie decyduje się na życie w konkubinacie lub w związku partnerskim, bo uważa, że tak jest łatwiej. Myślą, że w przypadku ewentualnego rozstania bezproblemowo podzielą swój nagromadzony podczas wspólnego życia w wolnym związku majątek. Bywa, że takie pary żyją ze sobą od wielu lat i tak samo jak małżeństwa gromadzą np. ruchomości, nieruchomości, czynsz za wynajem mieszkania, które wspólnie wzięli na kredyt albo udziały w różnych firmach. Jeżeli na transakcje zawierane wspólnie, zawarli umowy, to w przypadku rozstania podział majątku będzie co do zasady prostszy. Problemy zaczynają się wówczas, gdy takich umów ze sobą nie zawarli i rozstają się, będąc ze sobą skłóceni.
Podział majątku w konkubinacie i w związku partnerskim nie jest zatem taki prosty i na pewno nie jest prostszy niż podział majątku małżonków. Dlaczego?
Musisz wiedzieć, że sprawy majątkowe osób żyjących w konkubinacie i w związkach partnerskich nie zostały uregulowane w żadnych przepisach prawnych i nie podlegają takim samym zasadom jak przy podziale majątku w przypadku małżeństwa, które chronią ich interesy majątkowe na wypadek rozstania. Do takich par nie możemy zatem stosować domniemania równości udziałów w majątku wspólnym lub też konsekwencji związanych ze wspólnością majątkową. Według jakich zasad podzielić zatem wspólnie nagromadzony majątek konkubentów i osób żyjących w związkach partnerskich?
Zasady regulujące podział majątku w konkubinacie i w związku partnerskim
Jeżeli żyjesz w konkubinacie lub w związku partnerskim i postanowiliście się rozstać, to do podziału Waszego majątku będą miały zastosowanie ogólne przepisy Kodeksu cywilnego.
Jeżeli podczas życia w wolnym związku nagromadziliście wspólnie ruchomości i nieruchomości, to aby podzielić majątek co do zasady pojawi się konieczność założenia dwóch odrębnych postępowań sądowych. Do podziału majątku znajdą zastosowanie przepisy prawa cywilnego dotyczące współwłasności w częściach ułamkowych wraz z jej zniesieniem, o bezpodstawnym wzbogaceniu, czy o spółce cywilnej. W praktyce rzadko odnosi się do przepisów o umowie zlecenia lub umowie o pracę. Problemy zaczną się, jeżeli nabywaliście majątek wspólnie, ale w zawartych umowach wskazany został tylko jeden partner. Wówczas czeka Cię niestety często długa i trudna batalia przed Sądem, by udowodnić za pomocą dowodów (dokumentów, wyciągów z konta, zeznań świadków etc.), że dany przedmiot zakupiliście wspólnie.
Jak zabezpieczyć swoje sprawy majątkowe, żyjąc w konkubinacie lub w związku partnerskim?
W tym miejscu na pewno zapytasz mnie, jak w takim razie zabezpieczyć się, świadomie decydując się na życie w wolnym związku, by w razie rozstania nie mieć problemów. Poniżej kilka wskazówek ode mnie:
- Zawieraj umowy na piśmie i dbaj o to, aby w umowie jako strona kupująca został wskazany Twój partner i Ty. Jeżeli w umowie stroną kupującą będzie tylko Twój partner, trudniej będzie Ci udowodnić, że daną rzecz zakupiliście wspólnie.
W umowie możecie także uregulować sposób wykonywania zarządem nad majątkiem wspólnym. W razie rozstania to ułatwi sprawę. Pamiętaj, że warunki umowy zawartej między Wami ustnie są w zasadzie nie do udowodnienia przed Sądem.
Jeżeli np. kupiliście mieszkanie i zawarliście umowę w formie aktu notarialnego, to nabycie go wspólnie spowoduje, że oboje staniecie się jego współwłaścicielami niezależnie od tego, czy zostało ono nabyte za środki pieniężne gromadzone wspólnie, czy też wyłącznie za środki finansowe tylko jednego z Was.
- Dokumentuj wszelkie czynności związane z Waszym wspólnym majątkiem. Gromadź wyciągi z banku dokumentujące różne finansowe transakcje, faktury, rachunki. Jeżeli np. kupiliście wspólnie dom, ale to z Twojego wynagrodzenia za pracę przeprowadziliście jego remont, zadbaj o to, aby mieć to udokumentowane.
- Jeżeli Twój konkubent albo partner nabędzie wartościowy przedmiot, możesz poprosić go, aby Twoje imię i nazwisko znalazło się również na fakturze. Możesz także poprosić o zawarcie umowy, na mocy której Twój partner przeniesie na Ciebie udział we współwłasności nabytej rzeczy.
Jeżeli masz problem ze sporządzeniem umowy cywilnoprawnej, która regulowałaby Wasze kwestie majątkowe i jednocześnie stanowiła zabezpieczenie na przyszłość, zapraszam do mojej kancelarii.
Anna Kubica
Jestem adwokatką i mediatorką. Specjalizuje się w sprawach rodzinnych.
W trudnych chwilach zawsze stoję u boku moich klientów, dbając o ich bezpieczeństwo prawne, komfort i spokój.