Podział majątku spółki osobowej oraz kapitałowej po rozwodzie.

Po orzeczeniu rozwodu przez sąd, każdy z małżonków może żądać przeprowadzenia podziału majątku wspólnego. Może on zostać przeprowadzony także w odniesieniu do majątku spółki osobowej oraz kapitałowej.

O tym jak wygląda ustrój majątkowy małżeński oraz podział majątku przedsiębiorstwa w odniesieniu do jednoosobowej działalności gospodarczej i spółki cywilnej pisałam w artykule, który znajdziesz tutaj. Z tego wpisu, który właśnie czytasz dowiesz się jak to wygląda w przypadku spółki osobowej oraz kapitałowej.

Podział majątku spółki osobowej po rozwodzie

Spółki osobowe są podmiotami gospodarczymi, których działanie regulowane jest przepisami Kodeksu spółek handlowych.

Czym jest spółka osobowa?

Spółka osobowa jest podmiotem, który posiada zdolność prawną oraz sądową. Może więc ona nabywać we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Dodać trzeba, że spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, czyli nazwą.

Do spółek osobowych zalicza się:

• spółkę jawną,
• spółkę partnerską,
• spółkę komandytową,
• spółkę komandytowo – akcyjną.

Co stanowi majątek spółki osobowej?

W skład majątku spółki osobowej wchodzą zgromadzone przez spółkę środki pieniężne oraz wszystko, co w czasie istnienia spółki zostało wniesione do spółki jako wkład bądź zostało przez spółkę nabyte lub wytworzone.

Spółka osobowa a podział majątku po rozwodzie

Musisz wiedzieć, że w czasie, gdy istnieje spółka osobowa, a więc do chwili jej likwidacji lub rozwiązania oraz wynikającego z tego podziału jej majątku pomiędzy wspólników, współmałżonek tego z nich, który posiada status wspólnika, nie ma prawa do żadnego składnika jej mienia. Dopiero po dokonanym podziale majątku spółki przyznane wspólnikowi składniki tego majątku wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków.

W jaki sposób się to odbywa?

Z majątku spółki spłaca się przede wszystkim jej zobowiązania oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych. Pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku, gdy nie reguluje ona tych kwestii, spłaca się wspólnikom wartość ich udziałów. Powstałą nadwyżkę dzieli się pomiędzy nich w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwraca się mu w naturze.

Podkreślenia wymaga fakt, że wszelkie prawa przysługujące wspólnikowi w spółce osobowej, są bezpośrednio związane z osobą wspólnika i w związku z tym wchodzą do jego majątku osobistego.

W przypadku jednak, gdy wkład w takiej spółce został sfinansowany z majątku wspólnego, przy podziale dokonywanym po rozwodzie współmałżonek może dochodzić rozliczenia nakładów, które zostały poczynione na ten właśnie cel, tak jak jest to w przypadku spółki cywilnej.

Sąd dokonując podziału majątku wspólnego, przeprowadzi obliczenia mające na celu ustalenie wartości udziału w spółce osobowej, biorąc pod uwagę stan spółki z dnia ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, a wartość wkładu – z dnia orzekania o podziale majątku.

Jak ustalana jest wartość wkładu?

Wartość wkładu każdej ze spółek osobowych, ustalana jest według zasad obowiązujących przy obliczaniu wartości udziału kapitałowego w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej.

Czyli zasady obliczania wartości wkładu dla każdej ze spółek osobowych ustalana jest w sposób który obowiązuje dla ustalania wartości wkładu spółki jawnej, czyli wartość udziału kapitałowego wspólnika oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki.

Wiem nie jest to proste, bo do najprostszych nie należy.

Podział majątku spółki kapitałowej po rozwodzie

Spółka kapitałowa należy do kategorii podmiotów prawa handlowego.

Czym jest spółka kapitałowa?

Spółka kapitałowa jest podmiotem, do którego cech charakterystycznych należą:

• posiadanie osobowości prawnej,
• posiadanie kapitału zakładowego,
• posiadanie majątku odrębnego od majątków osobistych wspólników lub akcjonariuszy,
• ponoszenie przez spółkę odpowiedzialności za zobowiązania całym swym majątkiem, a nie mieniem wspólników lub akcjonariuszy.

Do spółek kapitałowych zalicza się:

• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,
• prostą spółkę akcyjną,
• spółkę akcyjną.

Co stanowi majątek spółki kapitałowej?

Musisz wiedzieć, że tak jak w przypadku spółek osobowych, majątek spółki kapitałowej jest majątkiem odrębnym od jej wspólników lub akcjonariuszy. W jego skład wchodzą zgromadzone przez spółkę środki pieniężne oraz wszystko, co w czasie istnienia spółki zostało wniesione do spółki jako wkład bądź zostało przez spółkę nabyte lub wytworzone.

Spółka kapitałowa a podział majątku po rozwodzie

Musisz wiedzieć, że w czasie, gdy istnieje spółka kapitałowa, a więc do chwili jej likwidacji lub rozwiązania oraz wynikającego z tego podziału jej majątku pomiędzy wspólników, współmałżonek tego z nich, który posiada status wspólnika, nie ma prawa do żadnego składnika jej mienia. Dopiero po dokonanym podziale majątku spółki przyznane wspólnikowi składniki tego majątku wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków.

W jaki sposób się to odbywa?

W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – w pierwszym rzędzie dokonuje się z majątku spółki zaspokojenia lub zabezpieczeniu wierzycieli. Majątek, który pozostał po dokonaniu tych czynności, dzieli się pomiędzy wspólników. Nie może to nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.

Majątek spółki dzieli się między wspólników w stosunku do wartości ich udziałów. Pamiętać jednak trzeba, że umowa spółki może określać inne zasady podziału jej mienia.

Jeśli chodzi o spółkę akcyjną – majątek, który pozostał po rozliczeniu się z wierzycielami, dzieli się pomiędzy akcjonariuszy. Nie może to nastąpić przed upływem roku od dnia ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.

Majątek spółki dzieli się między akcjonariuszy w stosunku do dokonanych przez każdego z nich wpłat na kapitał zakładowy. Jeżeli akcje uprzywilejowane korzystają z prawa pierwszeństwa przy podziale majątku, to je właśnie spłaca się przede wszystkim w granicach sum wpłaconych na każdą z nich. Następnie spłaca w ten sam sposób akcje zwykłe, zaś nadwyżkę majątku dzieli na ogólnych zasadach pomiędzy wszystkie akcje. Statut może określać jednak inne zasady podziału majątku spółki akcyjnej.

Akcje nabyte z majątku wspólnego małżonków

Podkreślenia wymaga fakt, że jeżeli udziały lub akcje w spółce kapitałowej zostały nabyte z majątku wspólnego małżonków, to jej wspólnikiem lub akcjonariuszem jest tylko ten z małżonków, który je objął. W takiej sytuacji drugi ze współmałżonków może dochodzić rozliczenia nakładów na pokrycie takich udziałów lub akcji w spółce.

Wartość nakładu z majątku wspólnego małżonków na nabycie należącego do jednego z nich udziału w spółce z o.o. ustala się według ceny rynkowej tego udziału.

Powinieneś wiedzieć, że udziały lub akcje, które stanowią majątek wspólny byłych małżonków, ponieważ zostały nabyte w trakcie małżeństwa z majątku wspólnego, mogą zostać podzielone pomiędzy nich. Tak więc, możliwe jest ich przypadnięcie także temu z małżonków, który nie posiadał statusu wspólnika lub akcjonariusza. Warunkiem jest jednak wyrażenie przez niego zgody dokonanie takiego podziału. Formalnym efektem takiego stanu rzeczy jest wstąpienie do spółki nowego wspólnika lub akcjonariusza.

Umowa lub statut spółki kapitałowej mogą zawierać inne uregulowania.

Pamiętać jednak trzeba, że umowa lub statut spółki kapitałowej może zabraniać tego rodzaju sytuacji. Dokumenty te mogą bowiem ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki współmałżonka wspólnika w przypadku, gdy udział, udziały lub akcje są objęte wspólnością majątkową małżeńską. Mocy takiej nie będzie miała sama uchwała wspólników, chyba że jest podjęta w celu zmiany umowy spółki w tym zakresie i ta zmiana następnie zostanie zarejestrowana.

Ograniczenie to ma taki skutek, że w przypadku podziału majątku nie będzie możliwe przyznanie udziałów lub akcji małżonkowi, który uprzednio nie miał formalnie statusu udziałowca lub akcjonariusza.

W takim wypadku, Sąd decyduje o spłacie wartości udziałów lub akcji przypadających drugiemu małżonkowi według ich ceny na dzień dokonania podziału majątku. Termin i sposób takiej spłaty ustala się indywidualnie.

Zaznaczyć należy, że co do zasady, udziały lub akcje nabyte ze środków pochodzących z majątku wspólnego małżonków mogą podlegać podziałowi według trzech sposobów, a mianowicie poprzez:

• podział fizyczny, który polega na przyznaniu małżonkowi należnej mu części udziałów pod warunkiem, że umowa lub statut spółki nie wyklucza takiej możliwości, a wyrazi on na to zgodę,

• przyznanie udziału lub akcji wyłącznie jednemu z małżonków i zobowiązanie go do spłaty równowartości należnej mu części udziałów lub akcji. Obliczając wartość udziałów lub akcji w spółce, należy wziąć pod uwagę stan spółki z chwili ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, a ceny – z daty orzekania o podziale majątku wspólnego małżonków,

• sprzedaż wszystkich udziałów lub akcji osobie trzeciej i podział uzyskanych środków pieniężnych między byłych współmałżonków.

Jeżeli małżonkowie, chcąc uniknąć postępowania sądowego, decydują się na samodzielny podział majątku wspólnego, mogą zawrzeć odpowiednią umowę w tym zakresie.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w przeprowadzeniu postępowania o podział majątku, zapraszam Cię do skorzystania z mojej pomocy (tel. +48 602 488 059, email: kubica@adwokat-kubica.pl).