Separacja – na czym polega?

Losy małżeństw różnie się układają. Niestety nie wszystkim udaje się stworzyć trwałą relację na dobre i na złe. Czasami wygasa więź emocjonalna, czasami pojawia się ktoś trzeci, a w jeszcze innych przypadkach w trakcie trwania małżeństwa dochodzi do przemocy domowej lub nadużywania alkoholu. Myśl o rozstaniu z małżonkiem staje się wówczas nieunikniona. Tylko na co się zdecydować – separacja, czy rozwód?

W tym wpisie wyjaśnię Ci, na czym polega separacja.

Separacja faktyczna a separacja prawna

Zacznijmy od tego, że wyróżniamy separację faktyczną i separację prawną.

Separacja faktyczna nie wymaga orzeczenia Sądu. Możesz zatem wyprowadzić się od swojego małżonka i zamieszkać oddzielnie, gromadzić swój odrębny majątek, mieć nowego partnera, nowy samochód, czasem nową firmę.

Wiele małżeństw żyje w ten sposób i nie chce uregulować swojej odrębności w formalny sposób. Mówią zatem, że: „Są w separacji”, ale nie jest to separacja z punktu widzenia prawa.

Małżeństwa takie nie podejmują decyzji o ustanowienie separacji prawnej lub nie wnoszą pozwu o rozwód z różnych powodów, np. z powodu braku czasu, niechęci do załatwienia niezbędnych formalności, braku wystarczających środków finansowych na adwokata lub względów religijnych. Po prostu żyją oddzielnie, ale formalnie nadal są małżeństwem, a ich separacja nie została prawnie uregulowana. Taka separacja nie zmienia w żaden sposób zasad dziedziczenia po małżonku.

Z kolei separacja prawna jest ustanowiona przez Sąd i jej dotyczy poniższy wpis.

Separacja prawna – co oznacza?

Separacja prawna polega na tym, że na mocy orzeczenia Sądu zostaje zachowany węzeł małżeński, mimo że w szeregu kwestii wywołuje ona skutki co najmniej zbliżone do rozwodu. Wystarczy, że nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Decydują się na nią przede wszystkim małżeństwa wierzące, które ze względów religijnych nie chcą od razu decydować się na rozwód, gdyż w kościele katolickim separacja jest dopuszczalna lub takie, które dostrzegają jeszcze możliwość pojednania i powrotu do siebie.

Z formalnego punktu widzenia małżeństwo trwa nadal. Z małżonków zostaje jednak zdjęty obowiązek wspólnego pożycia. Możesz zamieszkać oddzielnie, ale nie możesz wrócić do swojego poprzedniego nazwiska, ani zawrzeć nowego związku małżeńskiego.

To czas na przemyślenia, ponieważ jeżeli małżonkowie decydują się na separację, a nie na rozwód, prawdopodobnie nadal coś ich łączy. Bywa, że do siebie wracają. Niekiedy po orzeczonej separacji składają jednak pozew o rozwód i wówczas następuje formalne rozwiązanie związku małżeńskiego. Pamiętaj, że separacja nie musi być obowiązkowym etapem poprzedzającym rozwód.

Majątkowe skutki separacji

Do najważniejszych skutków orzeczenia separacji należy zaliczyć powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. Gdy separacja zostaje zniesiona, pomiędzy małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy i dopiero na zgodny wniosek małżonków Sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej. W akcie małżeństwa pojawi się zapis o separacji. Więcej o podziale majątku przeczytasz we wpisie: Separacja a podział majątku.

Separacja a dzieci

Sąd nie orzeknie o separacji, jeśli stwierdzi, że z tego powodu ucierpiałoby dobro Waszych wspólnych małoletnich dzieci. Jeśli natomiast dojdzie do separacji, Sąd rozstrzygnie o władzy rodzicielskiej nad Waszym wspólnym małoletnim dzieckiem. Może zdarzyć się, że powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego. Możliwe jest również uregulowanie kontaktów z dzieckiem.

Koszty separacji

Jeżeli jesteście oboje zgodni co do orzeczenia separacji, to opłata od wniosku o ustanowienie separacji na Wasz wspólny wniosek wynosi 100 zł, a w przypadku separacji spornej opłata od pozwu wynosi 600 zł. Opłata sądowa od pozwu o rozwód z kolei wynosi 600 zł. Do tego musisz doliczyć koszty zastępstwa procesowego.

Jeżeli wahasz się pomiędzy separacją i rozwodem, i nadal trudno Ci podjąć decyzję, na którą instytucję zdecydować się, zachęcam Cię do przeczytania kolejnych moich wpisów: Separacja a rozwód – podobieństwa i Separacja a rozwód – różnice.