Jak uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie?

Wiele osób decydując się na przeprowadzenie rozwodu nie chce wikłać się w długotrwały i trudny proces, ale woli zakończyć sprawę najlepiej już na pierwszej rozprawie. Aby jednak osiągnąć takie skutek, konieczne jest spełnienie kilku ściśle określonych warunków.

Jakie one są i w jaki sposób przeprowadzić tzw. szybki rozwód, dowiesz się z niniejszego wpisu.

Czy szybki rozwód na pierwszej rozprawie istnieje?

Na takie pytanie można odpowiedzieć twierdząco – oczywiście tak! Choć słowo szybki należy oceniać w polskiej rzeczywistości. Szybki to nie znaczy od ręki. Aktualnie kliku miesięczny proces można określić jako szybki. 

Aby szybko się rozwieść należy spełnić dwa podstawowe warunki.

Przede wszystkim konieczne jest dojście przez Ciebie do pełnego porozumienia ze współmałżonkiem co do wszystkich zasadniczych kwestii związanych zarówno z zasadami na jakich ma być rozwiązane Wasze małżeństwo, jak i sprawowaniem opieki na wspólnymi dziećmi.

Poza tym ani Ty, ani druga strona nie może występować o orzeczenie wyłącznej winy jednego z Was w rozpadzie Waszego związku, ani też występować z dodatkowymi żądaniami, w postaci na przykład przeprowadzenia przez sąd podziału majątku etc.

Rozwód na pierwszej rozprawie za porozumieniem stron

Porozumienie stron jest warunkiem niezbędnym dla uzyskania szybkiego rozwodu.

Prezentowanie przez strony w pełni zgodnego stanowiska, znacząco ułatwia i skraca postępowanie rozwodowe. Możliwe jest nawet wydanie orzeczenia przez sąd i tym samym zakończenie sprawy już na pierwszej rozprawie. Wynika to z faktu, iż nie musi on w tym wypadku przeprowadzać tak wnikliwego postępowania dowodowego, jak wtedy, gdy strony prezentują przeciwstawne stanowiska.

Musicie także pamiętać, że Wasze zgodne stanowisko musi być prezentowane przez całe postępowanie rozwodowe. W przypadku, gdy sąd poweźmie w tym zakresie jakiekolwiek wątpliwości, może zdecydować o prowadzeniu pełnego, a więc długotrwałego procesu rozwodowego.

W tym miejscu konieczna jest jeszcze jedna uwaga – musisz pogodzić się z tym, iż pomimo spełnienia opisanych powyżej warunków, nie unikniesz przesłuchania zarówno samego siebie, jak i swojego współmałżonka w charakterze strony. Zgodnie bowiem z procedurą rozwodową ma to charakter obligatoryjny. Tak więc, sąd musi przeprowadzić taki środek dowodowy, nawet, gdy występujecie ze zgodnymi żądaniami co do sposobu przeprowadzenia rozwodu.

Trudno się zresztą dziwić takiemu rozwiązaniu. Wyjaśnienia stron dają najlepszy i najbardziej kompletny obraz prawdziwych stosunków panujących w związku małżeńskim, a doświadczony sędzia jest w stanie wywieść z nich daleko idące wnioski.

Musisz też pamiętać, że rozwód, nawet, gdy strony są całkowicie zgodne co do jego warunków, jest możliwy tylko, gdy zostaną spełnione tzw. pozytywne przesłanki rozwodowe. Tym samym, rozkład pożycia małżeńskiego musi być trwały i zupełny. Powinny więc przestać istnieć więzi gospodarcza, fizyczna oraz duchowa. Co więcej, stan ten nie może mieć charakteru przemijającego i rodzić szans na powrót małżonków do siebie. Więcej na temat pozytywnych przesłanek rozwodowych przeczytasz tutaj i tutaj.

Wszystkie te okoliczności musi zbadać sąd prowadzący postępowanie rozwodowe. Oczywiście zgodność stron powoduje, że nie będzie to przedmiotem długotrwałego postępowania dowodowego, jednakże konieczne jest przynajmniej dokonanie koniecznych ustaleń w drodze ich przesłuchania. Zadaniem sądu będzie jedynie dokonanie oceny, czy pomiędzy małżonkami rzeczywiście nastąpił trwały i zupełny rozpad pożycia, jak również czy poprzez orzeczenie rozwodu na ustalonych warunkach nie ucierpi dobro ich wspólnych dzieci.

Rozwód na pierwszej rozprawie bez orzekania o winie

Porozumienie istniejące pomiędzy stronami procesu rozwodowego łączy się ściśle z brakiem występowania przez któregokolwiek ze współmałżonków o orzeczenie przez sąd wyłącznej winy jednego z nich, za trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.

W przypadku zgłoszenia przeciwnego żądania, sąd będzie musiał przeprowadzić postępowanie dowodowe w celu ustalenia wszystkich okoliczności rozpadu małżeństwa. Będzie więc konieczne dokonanie przesłuchania świadków oraz analizowania ewentualnych nagrań, sms-ów, maili, zdjęć, filmów i wszystkich innych środków, które przedstawia każda strona, która chce obciążyć drugą z nich…

Jeżeli nie będziecie występowali o wydanie orzeczenia w przedmiocie winy, wówczas jedyną rzeczą, jaką będziecie musieli udowodnić przed sądem, będzie zaistnienie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Jak wcześniej wspomniałam, w tym zakresie sąd ograniczy się jedynie do przesłuchania stron. Z waszych wyjaśnień musi wynikać, że uczucie jakie Was kiedyś łączyło, zupełnie wygasło, nie prowadzicie razem wspólnego gospodarstwa domowego oraz nie utrzymujecie stosunków seksualnych. Jednakże musicie pamiętać, że nawet brak innych elementów związku małżeńskiego, przy istnieniu jednak więzi duchowej, wyklucza orzeczenie rozwodu. Nawet utrzymywanie korespondencji o intymnym charakterze ze współmałżonkiem, może być dla sądu wskazówką, że taki właśnie stan rzeczy ma miejsce.

Poza tym, musicie jeszcze wykazać, że stan taki ma charakter trwały, a więc nie rokuje żadnych szans na poprawę. 

Dopiero, gdy z Waszych zeznań będą łącznie wynikały te dwie przesłanki, uzyskacie szybki rozwód, nawet na pierwszej rozprawie.

W tym miejscu trzeba zastrzec, że w bardzo rzadkich przypadkach, ale nawet w razie wystąpienia o orzeczenie przez sąd winy, jest możliwe szybkie uzyskanie rozwodu.

Warunkiem zrealizowania się takiego scenariusza jest wniesienie pozwu o rozwód z orzeczeniem o winie Twojego współmałżonka, oraz następnie wyrażenie przez niego w odpowiedzi na pozew zgody na wszystkie zawarte w nim żądania oraz tezy. Następnie, Twój współmałżonek, jako winny rozpadowi małżeństwa, musi dobrowolnie przyznać się do wszystkiego i wziąć całe to odium na siebie.

Z praktyki jednak wynika, że niejednokrotnie niezbędne jest uczynienie znacznych ustępstw na rzecz współmałżonka, aby zajął on taką postawę, w postaci na przykład wyrażenia zgody na korzystny dla niego podział majątku wspólnego, czy też na sprawowania opieki naprzemiennej nad dziećmi.

Dodać trzeba, że z wystąpieniem o orzeczenie rozwodu z winy jednego ze współmałżonków, wiąże się jeszcze jedno niebezpieczeństwo. Sąd bowiem, na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego, może dojść do wniosku, że to oboje małżonkowie ponoszą odpowiedzialność za rozpad ich związku.

Rozwód na pierwszej rozprawie a wspólne dzieci

Jeżeli w małżeństwie występują małoletnie dzieci, rozwód staje się bardziej skomplikowany. Sąd bowiem wówczas musi przeanalizować oraz rozstrzygnąć dodatkowe kwestie, jakie się z tym wiążą. Dotyczy to władzy rodzicielskiej, ustalenia kontaktów, miejsca zamieszkania dzieci oraz świadczeń alimentacyjnych na ich rzecz,

Tak, jak w pozostałych kwestiach, kluczem do sukcesu polegającego na uzyskaniu pomimo tego szybkiego rozwodu jest pełne porozumienie rodziców.

Powinniście więc albo złożyć odnośnie dzieci zgodne wnioski i żądania, albo też, i to jest najlepsze rozwiązanie, spisać specjalny dokument, tzw. rodzicielski plan wychowawczy. Obejmuje on sposób wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Może ono także obejmować inne postanowienia, w szczególności odnośnie wysokości alimentów na rzecz dzieci.

W takiej sytuacji sąd bada jedynie, czy jego postanowienia są zgodne z dobrem małoletnich. Jeżeli nie ma on żadnych zastrzeżeń pod tym względem, uwzględnia go w wydawanym wyroku rozwodowym.

Podkreślić trzeba, że jako rodzice, będziecie musieli wykazać także ponad wszelką wątpliwość, że sam rozwód nie zagraża dobru Waszego dziecka. Bez spełnienia tego warunku, rozwód jest, co do zasady, niedopuszczalny. Tego rodzaju okoliczność możecie udowodnić poprzez złożenie wyjaśnień w charakterze stron. Powinny to być także zeznania powołanych przez Was świadków, którzy potwierdzą taki stan rzeczy. Najlepiej, gdyby były to osoby bliskie zarówno dziecku, jak i Wam samym, na przykład dorosły brat lub siostra, babcia czy też dziadek. Powinni oni być zdolni do obiektywnej oceny, jak rozwód rodziców wpłynie na dziecko. Jeżeli sąd da wiarę takim zeznaniom, nie będzie już prowadził w tym kierunku dodatkowego postępowania dowodowego. Na temat dobra dziecka w kontekście rozwodu więcej przeczytasz w tym artykule.

Rozwód na pierwszej rozprawie a brak dzieci

W procesie rozwodowym ma zastosowanie zasada, iż jeżeli pozwany uznaje żądanie pozwu a małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe do przesłuchania stron. Oczywiście w znaczący sposób wpływa to skrócenie postępowania rozwodowego.

Rozwód na pierwszej rozprawie a brak dodatkowych żądań

Wskazać też trzeba, że aby uzyskać szybki rozwód, żadna ze stron nie może zgłaszać dodatkowych żądań. Każde z nich bowiem spowoduje konieczność przeprowadzenia przez sąd dodatkowych czynności. W oczywisty sposób przedłuża to postępowanie.

Dodatkowe żądania mogą obejmować:

• podział majątku wspólnego,
• ustalenie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania,
• eksmisję współmałżonka.

Dlaczego warto uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie?

Uzyskanie rozwodu na pierwszej rozprawie posiada szereg zalet. 

Obowiązek alimentacyjny

Najważniejsza z nich polega na sposobie ukształtowania przez sąd obowiązku alimentacyjnego obciążającego jednego z byłych współmałżonków na rzecz drugiego. Jego istotą jest dostarczanie uprawnionemu przez zobowiązanego środków utrzymania.

Jeśli sąd odstępuje od orzekania w procesie rozwodowym o winie, wówczas każdy z byłych współmałżonków, który znajdzie się w stanie niedostatku, jest uprawniony do żądania od drugiego z nich świadczeń alimentacyjnych. Ich zakres wyznacza się w granicach odpowiadających usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

Podkreślić trzeba, że obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami wygasa z upływem 5 lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, na wniosek uprawnionego do alimentów, może on zostać przedłużony przez sąd.

Obowiązek alimentacyjny wygaśnie wcześniej, gdy małżonek uprawniony do alimentów zawrze nowy związek małżeński.

Wobec powyższego, stwierdzić trzeba, że w przypadku rozwodu bez orzekania o winie obowiązek alimentacyjny może obciążyć jednego ze współmałżonków tylko w wyjątkowych przypadkach, a więc w razie, gdy po stronie drugiego z nich wystąpi stan niedostatku. Poza tym wygasa on z upływem jedynie 5 lat.

Co oznacza stan niedostatku?

W niedostatku znajduje się nie tylko taka osoba, która nie dysponuje żadnymi środkami utrzymania, ale także taka, której usprawiedliwione potrzeby nie są w pełni zaspokojone.

Co znaczą usprawiedliwione potrzeby?

Pojęcie usprawiedliwionych potrzeb obejmuje zarówno potrzeby materialne, jak i nie materialne, w skrócie – wszystkie te, które umożliwiają człowiekowi godziwą egzystencję.

W praktyce, jako potrzeby tego rodzaju można wymienić przykładowo:

• koszty utrzymania na poziomie odpowiadającym poziomowi życia zobowiązanego do płacenia alimentów,
• koszty rozwoju osobistego zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danych grupach społecznych,
• zapewnienie warunków mieszkaniowych, wypoczynkowych, w zakresie ubrań, kosmetyków, dostępu do rozrywki na poziomie odpowiadającym poziomowi sprzed rozwodu etc.

Szybkość i bezsporność postępowania

Postępowanie takie jest znacznie szybsze i łatwiejsze. sąd nie przeprowadza postępowania dowodowego, z wyjątkiem przesłuchania stron. Poza tym, co również posiada znaczenie, strony nie konfliktują się wzajemnie w takim stopniu, co w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie. Kolokwialnie to opisując, nie następuje „pranie brudów” przed sądem, dzięki czemu poziom złych emocji byłych współmałżonków wobec siebie jest na tyle mały, na ile jest to możliwe. Oczywiście wpływa to również w sposób pozytywny na dzieci stron.

Koszt postępowania

Rozwód za porozumieniem stron jest także znacznie tańszy z uwagi na mniejsze koszty postępowania. Wprawdzie początkowa stała opłata sądowa ma taką samą wysokość, a więc 600 zł, jednakże w razie orzeczenia rozwodu na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie, sąd zwraca stronie z urzędu połowę jej wartości, a więc 300 zł. Następuje to po uprawomocnieniu się wyroku.

Jeżeli jesteś zdecydowana/y na rozwód i chciałabyś/chciałbyś przeprowadzić go jak najszybciej, ale masz wątpliwości czy to jest możliwe w Twoim przypadku, skonsultuj się z prawnikiem zajmującym się na codzień prowadzeniem spraw rozwodowych.

Jeśli potrzebujesz mogę umówić się z Tobą na spotkanie (stacjonarne, on line), w trakcie którego odpowiem na wszystkie Twoje pytania.