Czy nagrana rozmowa może być dowodem w sprawie o rozwód?

Zarejestrowana rozmowa, może stanowić ważny dowód w sprawie rozwodowej, przesądzający o winie danego małżonka za trwały i zupełny rozkład pożycia. Na temat trwałego i zupełnego rozkładu pożycia przeczytasz tutaj i tu. Jednakże, zgodnie z obowiązującymi przepisami nagrywanie rozmów, jest legalne tylko w ściśle określonych okolicznościach. Osoba, czyniąca to z ich naruszeniem, podlega surowym sankcjom karnym. 

Kiedy rejestrowanie rozmów jest legalne? W jakich okolicznościach jest to zabronione? Jakie kary grożą temu, kto dopuści się nagrywania z naruszeniem przepisów prawa? Wszystkiego tego dowiesz się z poniższego artykułu.

Kiedy rejestrowanie rozmów nie jest dopuszczalne?

Nielegalne rejestrowanie rozmów, stanowi pozyskiwanie informacji w sposób sprzeczny z obowiązującym prawem i podlega sankcji karnej. Wynika to wprost z Kodeksu karnego. Każdy, kto chcąc uzyskać informacje, do których nie ma prawa, zakłada podsłuch czy rejestruje je przy pomocy jakiegokolwiek rodzaju urządzeń, które to umożliwiają, jest zagrożony grzywną, karą ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 2. Takiej samej karze podlega ten, kto informację uzyskaną w ten sposób ujawnia innej osobie.

Aby sąd uznał kogoś za winnego popełnienia takiego przestępstwa, musi jasno stwierdzić, że działał on w zamiarze bezpośrednim. Oznacza to, że sprawca musi być w pełni świadomy swoich działań i musi chcieć popełnić przestępstwo.

Co ważne, aby sprawca takiego przestępstwa mógł zostać ukarany, sam musisz zwrócić się ze stosownym wnioskiem o wszczęcie postępowania karnego wraz z wnioskiem o ściganie, jeśli to Ty jesteś osobą pokrzywdzoną (podsłuchaną/nagraną).

Urządzeniem służącym sprawcy do zarejestrowania rozmowy może być każdy przedmiot, który służy do utrwalania obrazu lub dźwięku, taki jak aparat fotograficzny, magnetofon czy dyktafon. Dotyczy to także rejestrowania treści rozmowy telefonicznej za pomocą telefonu z zastosowaniem odpowiedniej aplikacji.

Poufność

Aby można było powiedzieć, że rozmowa została nielegalnie zarejestrowana, konieczne jest stwierdzenie, że miała ona charakter poufny. Jak już wspomniałam kodeks karny przewiduje sankcje karne tylko za uzyskanie i uwiecznienie informacji dla sprawcy nieprzeznaczonych. Jeżeli więc bierzesz udział rozmowie czy też jesteś uczestnikiem wydarzenia, które jest przez Ciebie nagrywane (choćby z ukrycia i potajemnie) to uzyskujesz i uwieczniasz informacje dla Ciebie przeznaczone, a zatem nie podlegasz odpowiedzialności karnej.

Podsłuchiwanie

Podsłuchiwanie, a więc rejestrowanie rozmów przez osobę, która w żaden sposób nie została upoważniona do uzyskania zawartych w nich informacji, jest nielegalne. Dla oceny takiego postępowania nie ma znaczenia, czy były one poufne i czy wynikało to z woli ich stron.

Kiedy rejestrowanie rozmów jest dozwolone?

Powszechnie się przyjmuje, że nie popełnia czynu zabronionego osoba, która nagrywa rozmowę, będąc zarazem jej stroną. Wynika to faktu, że przekazywane w ten sposób informacje są przeznaczone właśnie dla niej, co oznacza siłą rzeczy, jest ona podmiotem w pełni uprawnionym do ich pozyskania.

Zasady odpowiedzialności cywilnej

Musisz wiedzieć, że osoba dopuszczająca się rejestrowania rozmowy, może także ponieść odpowiedzialność na gruncie prawa cywilnego i to nawet w sytuacji, kiedy prawo karne uznaje takie działanie za legalne.

Ta bowiem ze stron, która została nagrana, może uznać, iż doszło do naruszenia jej dóbr osobistych i wystąpić z odpowiednim pozwem do sądu.

Oczywiście, wszystko zależy od okoliczności danej sprawy. Istotne są także motywy, jakimi kieruje się sprawca. W niektórych sytuacjach sąd może nawet uznać go za niewinnego. Dzieje się tak na przykład, jeśli działa on, chcąc ochronić własne prawa, interesy czy obronić się przed nieuzasadnionym zarzutem, który został mu postawiony.

Czy rejestrowana rozmowa może stanowić dowód w postępowaniu rozwodowym?

W odniesieniu do postępowania rozwodowego, stwierdzić trzeba, że nawet, gdy doszło do nielegalnego z punktu widzenia prawa karnego zarejestrowania rozmowy, nie stanowi to przeszkody, aby stanowiła ona dowód przed sądem rozwodowym.

Do wykazu środków dowodowych w sprawach o rozwód, możemy zaliczyć w szczególności dokumenty. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, dokumentem jest każdy nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jego treścią. Taki też charakter ma rozmowa zarejestrowana na odpowiednim nośniku.

Dowody z dokumentów, które zawierają zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów.

Nagranie dowodem w sprawie o rozwód?

Oczywiście, charakter dowodu może mieć tylko nagranie, które nie zostało zmodyfikowane. Nie możesz więc w żadnym zakresie ingerować w jego treść, tak aby wyeksponować w nim jedynie część sprzyjającą efektowi, który jest przez Ciebie zamierzony. W razie konieczności sąd może oczywiście powołać odpowiednich biegłych z zakresu badań fonoskopijnych.

Zarejestrowanie rozmowy pomiędzy osobami przez osobę trzecią jest dowodem dopuszczalnym w sprawie sądowej. Pamiętaj jednak o tym, że taka okoliczność nie daje nikomu prawa do założenia podsłuchu oraz nie wyłącza odpowiedzialności karnej za taki czyn.

Oczywiście sąd powinien zachować pewną ostrożność w dokonywaniu oceny takiego dowodu. Brak zgody osoby nagrywanej na wykorzystanie nagrania w celach dowodowych wymaga przeprowadzenia oceny pod kątem czy treść i sposób jego uzyskania nie narusza konstytucyjnie gwarantowanego prawa do prywatności osoby nagranej. Jeżeli nagranie takiej rozmowy według sądu narusza prawo do prywatności, to sąd powinien rozważyć to, czy w danym przypadku nie jest ważniejsze zapewnienie innej osobie prawa do sprawiedliwego procesu.

Jeżeli więc zarejestrowałaś rozmowę, w której Twój mąż przyznaje się do zdrady, możesz użyć tego nagrania jako dowodu w sprawie rozwodowej. Oczywiście, jeśli to Ty byłaś drugą stroną rozmowy, a nie jedynie podsłuchiwałaś dialog pomiędzy Twoim mężem i – na przykład – jego kolegą. W drugiej sytuacji mogłabyś wykorzystać nagranie jako dowód, ale… jednocześnie odpowiadałbyś za to karnie. To, jak do nagrania podejdzie sąd, jest już osobną kwestią, jednak pamiętaj o tym, że w niektórych sytuacjach każdy dowód jest na wagę złota.

Na koniec powinieneś także wiedzieć, że sądy nie przepadają za odsłuchiwaniem nagrań. Ja najczęściej przygotowuję stenogramy z takich nagrań, czyli sporządzam pisemną treść nagranej rozmowy.